lường số nhiều ít của ta, hoặc đánh mà không vây, hoặc vây mà không đánh
biết được phép ấy thì có thể thắng được.
Đại khái đánh là đánh vào nơi nó phải giữ và nơi nó phải cứu. Cho nên
thành có khi nên gấp mà lấy, có khi nên hoãn mà thắng. Nếu địch với ta thế
ngang nhau mà ngoài có quân viện mạnh, lo trước bụng sau lưng đều bị địch
thì nên đánh gấp để gấp thu lợi. Nếu ta mạnh nó yếu, ngoài không có quân
viện, sức đủ để chế được, thì nên ràng buộc mà giữ để đợi nó sinh tệ. Thế bảo
là không đánh bằng quân mà làm khốn bằng kế, khiến nó tự nhổ thành, tự hủy
thành. Nếu thành liền quân nhiều, địch muốn cầm quân ta mà quân viện lại đến
thì trong ngoài ta sẽ bị địch, nếu nhổ đi thì chưa đủ làm nổi mà không nhổ thì
đủ để bẻ gẫy uy địch, nếu như thế mà người tướng không dằn được bực tức lại
cho quân sĩ leo lên thành, quân sĩ bị thương mà thành không nhổ được, thì đó
là tai vạ của sự đánh vậy. Thế gọi là không biết sức mạnh yếu của địch vậy.
Binh pháp nói: “Quân gấp mười thì vây, gấp năm thì đánh”
2
, quân ít thì
không vây lâu, chia ra mà đánh, lìa mà họp lại. Thế gọi là lường số nhiều ít của
ta.
Lại thành có khi không nên đánh, có khi tất phải đánh. Cho nên đem quân
đến thành, trước phải sai gián điệp thăm dò, tìm biết số lương trong thành, tính
người chi phí, lương nhiều mà người ít thì đánh mà đừng vây, lương ít mà
người nhiều thì vây mà đừng đánh. Thế gọi là hoặc đánh hoặc vây.
Phàm muốn đánh thành thì phải chuẩn bị đồ đánh, rồi sau mới làm, được
chỗ đất sống rồi sau mới đến. Chạy tới chỗ nó phải cứu, tức là đánh vào nơi
chủ yếu của quân. Dứt chỗ nó cậy nhờ, tức là cắt đường chở lương mà giữ lối
về, khiến ngoại giao của nó không đến cứu được vậy.
Quân vây phải ở cách thành ngoài 300 bước, thì cung tên không tới, gian
nguy không thông. Địch ra chọc thủng vây vì thế đã chùn, muốn đánh một mặt
thì bốn mặt làm rối lên, khiến địch không biết đâu mà phòng bị. Đó là binh
mưu vậy.
Không đào mồ mả, không giết già trẻ, đàn bà con gái, không đốt nhà cửa,
không làm nhơ giếng bếp, không hủy thần từ phật tự, là sợ làm cho địch giận
vậy.
Phá thành, tiếng trống chưa dứt thì không cho tù tản đi, khi cho tù tản đi, nên
hẹn cho thời giờ, đến hẹn thì đánh ba hồi trống, quân lính đều phải về dinh.
