Còn du binh 24 đội, thì biến thành 24 trận chữ nhất, cùng với trận Hai cánh
uyên ương và 5 trận vuông, tròn, cong, thẳng, nhọn, trận Thất đẩu, trận Ngũ
hành, trận Khúc đẩu, trận Đảo quyển, trận Liên châu, cộng 35 trận. Trong mỗi
trận có đủ sáu thế, một là long phi, hai là hổ cứ, ba là điểu tường, bốn là xà
bàn, năm là phong dương, sáu là vân thùy
1
. Ví như trận Phong gặp giặc mà trận
Địa trận Vân giáp đánh, thế như hai cánh chim, cho nên gọi là thế điểu tường.
Thế này rất dễ đánh úp giặc. Nếu trận Long trận Hổ chia làm hai chi mà tiến
thì gọi là thế phong dương, thế này dễ xuyên vào trận giặc. Nếu trận Xà ở sau
trận mà đột xuất đánh một mình, các trận tùy thế mà chuyển, thì gọi là thế long
phi, thế này dễ diệt giặc. Nếu trận Vân trận Thiên chia làm hai đạo mà chuyển
tiến để quanh đánh bên tả bên hữu, thì gọi là thế xà bàn, thế này dễ vòng quanh
giặc. Nếu trận Điểu ra đánh, giả cách thua chạy, khiến du binh phục để đánh úp
thì gọi là thế hổ cứ, thế này dễ cướp giặc. Nếu trận Điểu ra đánh, trung quân
phục để đợi dụ giặc vào giữa lòng rồi bốn mặt xúm quanh mà đánh, thế gọi là
thế vân thùy, thế này dễ vây giặc. Phàm sáu thế ấy rất dễ dùng để đánh.
Còn như đặt phục ra kỳ thì dùng thế âm dương đắp đổi. Thế này lấy nhàn
mà đợi nhọc. Như đại tướng cầm cờ vàng phất mãi, chiêng trống đánh liền, thì
bốn trận Long Hổ Xà Điểu ra đánh, phút chốc lại thấy ngả cờ im trống, tất là
quân lui. Lại một chốc cờ trống rầm trời, thì bốn trận Thiên Địa Phong Vân ra
đánh, ít lâu cũng lui. Còn hiệu Tả thì tiếp ứng các trận Thiên Địa Phong Vân,
hiệu Hữu thì tiếp ứng các trận Long Hổ Điểu Xà, một tiến một lui, hết rồi lại
bắt đầu, một động một tĩnh, luân chuyển vô cùng. Đấy là thế âm dương đắp
đổi.
_______________________________________
1.
Rồng bay; Cọp ngồi; Chim liệng; Rắn cuộn; Gió nổi; Mây rủ.
*
* *
YẾU LUẬN VỀ GIÁO TRƯỜNG DIỄN TRẬN.
Phép tập trận ở giáo trường, trước hết phải theo hiệu lệnh của tướng. Nếu
tướng lệnh không nghiêm, ba quân không chỉnh, thì làm sao tập trận mà biến
hóa được. Cho nên xong ba hồi chiêng trống của đại tướng rồi thì đại tướng
cùng bốn hiệu và các tỳ tướng cùng tiến, chia làm tám vị mà tiến. Còn du binh
thì chia làm hai đạo tiếp sau mà tiến. Chia binh như thế xong rồi, hễ hiệu cờ
