Jericho, Peoria và, dĩ nhiên là phải có New York. Chỉ một số thành phố có
thể sống sót sau nhiều biến động khắc nghiệt của giả lập lịch sử. Bởi vì
chúng tôi biết rằng, với nhiều nước khác, lịch sử không có vẻ gì là tử tế cả.
Tôi chắc rằng Carthage, Tyre và Jericho đều có một câu nói đặc trưng,
giống như của Samuel M. E. và cũng không kém phần hùng biện “Kẻ thù
nhiều lần muốn tiêu diệt chúng ta; nhưng chúng ta lại trở nên kiên cường
hơn bao giờ hết. Giờ đây chúng ta là bất khả chiến bại”.
Lỗi thiên kiến này khiến những trường hợp sống sót không đủ điều kiện
trở thành chứng nhân của quá trình thí nghiệm đó. Liệu có đáng lo không?
Việc bạn sống sót là một điều kiện có thể khiến bạn hiểu không đầy đủ về
thuộc tính của trường hợp sống sót đó, bao gồm cả ý niệm nông cạn về
“nguyên nhân”.
Bạn có thể áp dụng nhận định trên trong nhiều trường hợp. Hãy thay thế
vị giáo sư Samuel M. E. đã về hưu bằng một tổng giám đốc và bàn về khả
năng khắc phục khó khăn của công ty ông. “Sự khôi phục nhanh chóng của
hệ thống tài chính” mà nhiều người chế nhạo được hiểu như thế nào? Số
phận vị tổng giám đốc đã lèo lái công ty hoạt động hiệu quả sẽ như thế
nào?
Giờ đây, bạn đọc có thể hiểu được vì sao tôi sử dụng sự may mắn liên tục
của Casanova như một khuôn khổ chung cho quá trình phân tích lịch sử
hay tất cả những sự kiện đã xảy ra. Tôi tạo ra những tình huống giả định về
lịch sử về hàng triệu người như Giacomo Casanova chẳng hạn và quan sát
sự khác biệt giữa đặc điểm của những Casanova thành công (bởi vì chính
bạn là người tạo ra chúng nên bạn biết chính xác các đặc điểm) với những
đặc điểm mà người quan sát kết quả nhận. Từ góc nhìn này, việc trở thành
một Casanova không phải là một ý kiến hay.
“Tôi là một người dám chấp nhận rủi ro”
Hãy phân tích công việc kinh doanh nhà hàng tại một nơi cạnh tranh như
New York. Quả thật, nếu chỉ mở một nhà hàng thôi, bạn sẽ thấy rằng đó là
một ý tưởng ngốc nghếch bởi ngành kinh doanh này vốn tiềm ẩn rất nhiều
