Thiền sư TỊNH GIÁC THIỆN TRÌ
(MỘC Y SƠN ÔNG)
Thiền sư Tịnh Giác - Thiện Trì, húy Tánh Ban, hiệu là Mộc Y Sơn Ông thường
được gọi là Ông Núi hay Ông Núi mặc áo vỏ cây, tên là Lê Ban, người Trung Hoa (?).
Năm Nhâm Ngọ (1702), thời chúa Nguyễn Phước Chu, Ông Núi đến núi Linh
Phong ở vùng miền biển Phương Phi, Phương Thái, huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định, lập
am tranh tu hành, đặt tên chùa là Dũng Tuyền.
Tương truyền, hằng ngày ông vào núi hái củi, bó thành bó to, đội củi xuống núi
đặt bên vệ đường, người dân địa phương đem gạo, rau đổi lấy. Núi này nhiều cọp beo và
thú dữ, nhưng với đức hạnh cao phong của Ông Núi, thú dữ trở nên hiền lành, gần gũi
nhau thân thiện, không còn cách biệt giữa người và vật.
Năm Quí Sửu (1733), chúa Nguyễn Phước Trú (1726-1738) nghe danh Ông Núi,
quí trọng ông là một Thiền sư chân chánh nên ra lệnh xây cất lại chùa Dũng Tuyền trở
thành một ngôi chùa lớn, đặt tên chùa là “Linh Phong Thiền Tự”, lại ban cho tấm hoành
có viết bốn chữ “Linh Phong Thiền Tự”, phía trái khắc chữ “Vĩnh Khánh, tháng giêng
năm Quí Sửu”, phía mặt có khắc chữ “Quốc Chủ ngự đề”. Chúa cũng ban cho chùa câu
đối:
Hải ngạn khởi lương nhân, pháp vũ phổ thiên tư Phật thổ.
Linh Phong ngưng thoại khí, tường vân biến địa ấm nhân gian.
(Bờ biển gặp duyên may, mưa pháp khắp trời thấm nhuần đất Phật.
Núi Linh đọng khí tốt, mây lành khắp chốn che chở người đời.)
Chúa lại ban cho Ông Núi hiệu “Tịnh Giác Thiện Trì Đại Lão thiền sư”.
Năm Tân Dậu (1741) niên hiệu Cảnh Hưng thứ ba, chúa Võ vương Nguyễn
Phước Khoát (1738-1765) sắc triệu “Ông Núi” về đô thành Phú Xuân tham vấn Phật
pháp. Ông Núi xách tích trượng về phủ Chúa ở đó một tháng. Chúa ban cho Ông Núi ca-
sa có móc vàng, vòng ngọc.
Ông Núi viên tịch tại chùa Linh Phong vào thời Tây Sơn, đồ chúng lập tháp thờ ở
bên phải chùa vào năm Thái Đức thứ tám (1785). Tháp có câu đối:
“Quyền thạch tiệm thành sơn, thản thản u trinh thường lạc thổ.
Chúng lưu năng vi thủy, man man không tế Động Đình thiên.”
(Gom đá dần dần thành núi, tĩnh mịch thênh thang đất Phật vui.
Nhiều dòng nước thành sông, mênh mông bát ngát trời Động Đình.)
Năm Gia Long thứ bảy (1808), Hoàng hậu Hiếu Khương ra lệnh cho trùng tu chùa
Linh Phong, trong khi trùng tu, không ai được lấy đi bất cứ một vật gì của chùa.
Tương truyền vào thời vua Minh Mạng (1821-1840), một hôm Vua bị bệnh, vừa
chợp mắt mộng thấy một vị Sư già mặc áo vỏ cây đứng bên giường ngọc quạt cho Vua.
Sáng sớm hôm sau Vua hết bệnh, và khỏe mạnh như thường. Ngự triều kể lại chuyện
đêm qua, có quan trong triều cho rằng: vị Sư già đó có lẽ là Mộc Y Sơn Ông (Ông Núi
