Giờ ta hãy lật lại vấn đề cho phần phân tích này. Tưởng tượng rằng nhu cầu đối
với pivo là hoàn toàn không co giãn. Bắt đầu từ điểm B ở trên trở về, điểm chỉ
mức tiêu thụ ban đầu sẽ là đỉnh của đường thẳng tổng thu nhập từ thuế. Kết quả
của phân tích là, không có bất cứ gánh nặng quá mức nào khi cầu co giãn,
dường như đã bị can thiệp vì tổng thu từ thuế vẫn lớn hơn độ biến thiên tương
đương.
Phương pháp giải quyết cho nghịch lý này nằm ở sự khác nhau giữa những
đường cầu không được bù và những đường cầu được đền bù với sự phân chia
thuế thành các ảnh hưởng của thu nhập và sự thay đổi.
Sự tiến triển và thoái lui.
Định nghĩa một cách đơn giản, một loại thuế luỹ tiến (progressive tax) là thuế
mà tỷ lệ trung bình (tỷ lệ thuế phải trả tính trên mức thu nhập) tăng lên khi thu
nhập tăng trong khi thuế luỹ thoái (regressive tax) là loại thuế có tỷ lệ thuế trung
bình giảm khi thu nhập tăng.
Bruce (trang 335) đưa ra một ý kiến hơi khác một chút. Ông hỏi:"gánh thuế
được chia trên đầu những người với những khả năng chi trả khác nhau như thế
nào, hay phạm vi ảnh hưởng thu nhập (income incidence) của một loại thuế môn
bài là gì?" Ở đây, nhìn vào số phần trăm thu nhập phải trả cho thuế ở các nhóm
người có mức thu nhập khác nhau ta thấy chúng khác nhau như thế nào?
Các loại thuế có thể luỹ tiến, có thể thoái lùi theo mục đích, như trong trường
hợp của thuế thu nhập (thuế trực tiếp), hoặc đơn giản như là hậu quả của hành vi
con người như thế nào, như các loại thuế về thuốc lá và xăng dầu (thuế gián
tiếp).
Trong khi thảo luận về khái niệm này, điều quan trọng là phải phân biệt được tỷ
lệ thuế biên và tỷ lệ thuế trung bình.
Như đã chỉ ra ở trên, tỷ lệ thuế trung bình là thuế phải trả được chia ra từ thu
nhập, T/I.
Tỷ lệ thuế biên tương đương với sự thay đổi về thuế phải trả được chia ngẫu
nhiên từ thu nhập, DT/Di, và thường chỉ được thực sự xác định cho thuế thu
nhập.
