THỦY HỬ - Trang 1145

Lời bàn của Thánh Thán
Đọc Thủy Hử theo tục bản, đến chỗ này, thấy bỗng đâu hết ý, không hiểu rõ ra, tới
khi đọc đến cổ bản, mới ngậm ngùi than: Hỡi ôi khéo thay, văn chương hay đến bậc
này!
Xét từ trước Tiều Cái muốn đi đánh Chúc Gia Trang thì Tống Giang đón lấy, can
rằng: Ca Ca là chủ sơn trại, không động; Tiều Cái muốn đánh Cao Đường, Tống
Giang cũng lại khuyên rằng: Ca Ca là chủ sơn trại, không nên khinh động; cho tới
đánh Thanh Châu, đánh Hoa Châu, Tống Giang đều một điệu nói ấy, đón lấy mà đi.
Sao đến đánh Tăng Đầu Thị thì Tiều Cái quyết đi, Tống Giang lặng im không nói
câu nào, Tống Giang chẳng ngăn mà Tiều Cái đã chết vì việc đó, ta đây cũng chẳng
biết sự thực ra sao? Song theo quân tử mà xem thư pháp, suy đến tình trạng, dẫn
chuyện Hứa Thế Tử chẳng nếm thuốc qua để đoán việc ngục thì Tống Giang đã giết
Tiều Cái, quyết không dung thứ, đó chẳng phải mũi tên của Sử Văn Cung mà thực
ra chết ở trên tay Tống Giang vậy, cũng chẳng phải là Tống Giang biết rõ năm hổ ở
chợ Tăng Đầu, có thể giết chết Tiều Cái mà chẳng đem binh cứu viện, vì Tiều Cái
chết chẳng phải Tống Giang nghĩ biết tới, song lẽ Tiều Cái chết thì hay cho Tống
Giang, chẳng phải chỉ ngày ấy mà nghĩ tới. Ta biết đó vì sao? Vì Tiều Cái mỗi khi
muốn hạ sơn, Tống Giang lại đón ngăn đi, Tống Giang không muốn Tiều Cái hạ
sơn kia là chẳng muốn Tiều Cái có sơn trại nữa, lại chẳng muốn mọi người coi có
Tiều Cái nữa, đã chẳng muốn Tiều Cái còn sơn trại nữa thì sơn trại phải một sớm
sẽ không còn của Tiều Cái, Tống Giang cả mừng; lại chẳng muốn mọi người coi có
Tiều Cái thì Tiều Cái tuy chưa chết ở trong tay Sử Văn Cung, song đã chết ngay ở
trên tay mọi người trên sảnh dưới sảnh không hưởng ứng lời, đâu phải chỉ một
ngày mà thôi vậy, như thế, ngày nay Tiều Cái chết ở tay Sử Văn Cung đã dư cái
chết từ trước, cái chết của Tiều Cái vốn lâu rồi, thế mà Tiều Cái đến chết mới kinh
hoảng là thấy ở trên tay Sử Văn Cung của Tăng Gia Ngũ Hổ, vì Tống Giang thấy
Tiều Cái ra đi rồi đến chết mà đành vậy. Cho nên từng khuyên đừng đánh Chúc Gia
Trang, đừng đi đánh Cao Đường, đừng đi đánh Thanh Châu, Hoa Châu. thì đủ biết
rằng đi đánh Tăng Gia thì cũng phải khuyên rồi, thế mà tác giả đối với những trận
trước thì chép ra Tống Giang khuyên, đến lần này, chép bỏ sự khuyên đi, cho rõ cái
ác tâm của Tống Giang để định tội vậy. Đó là thâm ý của tác giả, dùng ngòi bút kỳ
quan chép sử, cho rõ cong ngay, nếu không đọc cổ bản thì không thấy rõ.
Suốt thiên này đều dùng ngòi bút tả ra, cho rõ tội Tống Giang, muốn giết Tiều Cái,
như gió thổi gãy cờ, chỉ một Ngô Dụng can thôi, đó là một tội; Đới Tung đi thám
thính, giấu chuyện về báo, hai tội vậy; Năm tướng cứu chết, còn mọi người chỉ biết
mình, ba tội vậy; Sao chủ soái sa, mọi người chẳng đổi về, bốn tội vậy; chỉ biết
khóc lóc, không lo thuốc thang, năm tội vậy; Tiều Cái để lại lời thề mà rằng chẳng
quái, sáu tội vậy; Vội lên ngôi lớn, sắp đặt khác đi, bảy tội vậy; Bỏ mặc tang chế
chẳng báo thù ngay, tám tội vậy; Thù lớn chưa xong, gặp thầy tăng rỗi bàn, chín tội
vậy; Bỏ chết Thiên Vương, bắt sống Kỳ Lân, mười tội vậy.