- Chiếu! - giáo sư thốt lên, vung quân mã vừa ăn được - Chiếu và chiếu hết!
Henrích, anh đã bị đánh bại, đã bị chiếm đóng, đã phải quì gối rồi. Anh sẽ
phải trả chiến phí trong sáu mươi sáu năm. Luật của chính sách đế quốc chủ
nghĩa cao cả là như vậy đó.
- Phục thù chứ, thưa giáo sư? - Henrích hỏi.
- Ồ không, chúng tôi sẽ tận hưởng mọi ưu thế của kẻ chiến thắng đã.
Giáo sư vỗ vào đầu gối Khơlưnốp:
- Anh đọc được tin gì trong báo thế, anh thiếu niên Bônsêvích không bao
giờ chịu dung hòa của tôi? Bảy người Pháp bị cắt nhỏ chứ gì? Biết làm thế
nào được - những kẻ chiến thắng bao giờ cũng thích làm những chuyện thái
quá. Lịch sử luôn luôn có khuynh hướng tiến tới sự cân bằng. Bi quan - đấy
là thứ mà những kẻ chiến thắng thường lôi về nhà mình cùng những của cải
cướp bóc được ... Chúng bắt đầu ăn quá nhiều chất mỡ. Dạ dày chúng
không kham nổi mỡ và làm máu bị đầu độc bằng những chất độc ghê tởm.
Chúng cắt nhỏ người ra, chúng treo cổ lên bằng dây đeo quần, chúng nhảy
từ trên cầu xuống. Chúng mất dần tình yêu cuộc sống. Lạc quan - đấy là
thứ còn lại ở kẻ chiến bại thay cho những của cải bị cướp đoạt. Tính chất
tuyệt vời của ý chí con người là tin rằng mọi thứ đều sẽ tốt đẹp hơn trong
cái thế giới tốt đẹp nhất trong các thế giới này. Phải nhổ tận rễ sự bi quan
