168
Phạm Quang Tiến... Đến tuổi trưởng thành, Vũ
Giới lại kết duyên trăm năm với con gái Thượng
thư Hoàng Sĩ Khải...
Sinh ra trên một mảnh đất trù phú về khoa bảng,
có nhiều người tài kinh bang tế thế đang ở thời
thượng phong thăng tiến, trong một gia đình Nho
giáo, quan lại cao cấp (chú ruột và bố vợ làm
Thượng thư), Vũ Giới sớm được tắm mình trong
không khí hiếu học của quê hương, gia đình. Mặt
khác, Vũ Giới cũng chẳng phải tầm sư học đạo khó
khăn như nhiều nho sinh khác, chính thầy dạy học
là thân phụ của mình - Hoàng giáp Vũ Kính. Ngay
từ nhỏ, Vũ Giới đã tỏ ra mẫn tuệ khác thường, đặc
biệt là tài đọc sách thì khó ai sánh kịp. Chẳng bao
lâu, ông đã am hiểu tứ thư (Đại học, Trung dung,
Luận ngữ, Mạnh Tử) và thấm nhuần ngũ kinh (Kinh
thi, Kinh thư, Kinh Dịch, Kinh lễ, Kinh xuân thu). Rồi
thì những sách kinh điển như Cương mục, Tả truyện,
Chu lễ quảng nghĩa, Đại học diễn nghĩa... kể có tới hàng
nghìn quyển ông đều tìm đọc và thấu suốt những
chân nghĩa sâu xa... Người đương thời nói rằng, kẻ
thông minh tài trí thì nhiều, nhưng người ham đọc
sách đến như Vũ Giới thì thật là hiếm lắm!
Vũ Giới ra làm quan, lần lượt được thăng các
chức: Tham ty hàn lâm viện sự, Hữu lang Bộ Hộ,
Hàn lâm thị giảng và Thượng thư Lại bộ ...
Vũ Giới làm quan nhà Mạc đến năm 1593 thì
bệnh và tạ thế. Ông được an táng tại quê nhà, đặt
tên hiệu là Hòa An tiên sinh đạo học tôn sư.
169
TRẠNG NGUYÊN NGUYỄN XUÂN CHÍNH
*
(1588 - ?)
Nguyễn Xuân Chính người xã Phù Chẩn (Tục gọi là
làng Cháy), huyện Đông Ngàn, trấn Kinh Bắc, nên còn
được gọi là Trạng Cháy.
Nguyễn Xuân Chính đỗ Trạng nguyên khoa Đinh Sửu,
niên hiệu Dương Hòa thứ 3 (1637) đời vua Lê Thần Tông.
Nguyễn Xuân Chính làm quan đến chức Lại bộ Tả Thị
lang, Nhập thị kinh diên, tước Đào Ngạn Bá. Khi mất được
truy tặng chức Thượng thư, tước Hầu.
GIAI THOẠI
VỀ TRẠNG NGUYÊN NGUYỄN XUÂN CHÍNH
Nguyễn Xuân Chính sinh ra trong một gia đình
có truyền thống thi thư. Cha của Nguyễn Xuân
Chính thi đậu Hương cống, được phong chức Tự
khanh Thái Bảo. Mẹ là Từ Huệ, sau khi chồng mất
_______________
*
Xem Sở Văn hóa - Thông tin Bắc Ninh: Văn hiến Kinh
Bắc, Sđd.
