204
đến năm ông 33 tuổi mới gặp kỳ thi, đỗ Trạng nguyên.
Ông kết bạn với Thực quận công Hoàng Công Phủ,
hai người thường làm thơ xướng họa. Về sau Công
Phủ mưu phản, Trịnh Doanh lên ngôi, Trịnh Doanh
nghi ngờ Trịnh Tuệ có bè với Hoàng Công Phủ, bãi bỏ
ông về quê, sau lại dùng ông làm Quốc Tử Giám tế
tửu. Ông mất được phong hàm Hữu Thị lang.
Sau khi ông đỗ Trạng nguyên có lời dị nghị rằng
Trịnh Giang thiên tư cho ông đỗ, ông có phần phẫn
uất lắm.
Theo chế độ cũ, Cống sĩ hợp cách lại vào thi điện
thì vua tự ra đề. Khoa ấy thi ngay ở Thủ đường Trịnh
Doanh, ông đỗ đầu. Người bấy giờ nghi ngờ Trịnh
Doanh thiên vị với dòng họ này, vì họ này cống
nhiều của. Ông thấy hơi ngượng. Một hôm ở con
đường tấp nập tại kinh đô, ông nói với mọi người
rằng: “Tôi đỗ đầu mà nói là do Vương phủ thiên vị thì còn
gọi gì là văn chương nữa! Nay muốn để khỏi nghi ngờ,
mọi người đem các câu hỏi khó ở trong bất cứ sách nào về
kinh sử, tử tập, hoặc y học, bói toán, lý số tôi đều xin trả
lời rõ ràng”. Mọi người tranh nhau hỏi câu khó, ông
đều ứng đáp trôi chảy. Cuối cùng có người phụ nữ
nói rằng: “Chiếc đũa là vật không có chân, lúc thì gãy, lúc
thì mất, thì nói chạy đi đâu, ở điển nào?”. Ông đáp:
ʺKhông thấy ở Thanh Hóa có núi chiếc đũa đó sao, nó
không có chân mà chạy về gốc đấy”. Mọi người đều kính
phục, tiếng dị nghị do đó dần dần hết.
Trịnh Tuệ là dấu chấm cuối cùng cho danh hiệu
Trạng nguyên của lịch sử khoa cử Nho giáo Việt Nam.
205
MỤC LỤC
Trang
Lời Nhà xuất bản
5
Lời nói đầu 7
Trạng nguyên Nguyễn Quan Quang .............................. 11
Trạng nguyên Nguyễn Hiền ............................................. 18
Kinh Trạng nguyên Trần Quốc Lặc ................................. 25
Trại Trạng nguyên Trương Xán........................................ 26
Kinh Trạng nguyên Trần Cố ............................................. 28
Trại Trạng nguyên Bạch Liêu........................................... 29
Trạng nguyên Đào Tiêu ..................................................... 34
Trạng nguyên Mạc Đĩnh Chi............................................. 36
Trạng nguyên Đào Sư Tích................................................ 43
Trạng nguyên Nguyễn Trực.............................................. 51
Trạng nguyên Nguyễn Nghiêu Tư................................... 57
Trạng nguyên Lương Thế Vinh ........................................ 67
Trạng nguyên Vũ Kiệt........................................................ 77
Trạng nguyên Vũ Tuấn Chiêu .......................................... 86
Trạng nguyên Phạm Đôn Lễ ............................................. 88
Trạng nguyên Nguyễn Quang Bật ................................... 89
Trạng nguyên Trần Sùng Dĩnh ......................................... 91
Trạng nguyên Vũ Duệ........................................................ 92
