• TINH HOA TRÍ TUỆ
Làm thế nào để thoát khỏi sự vướng víu của chi phí chìm?
Một là phải đưa ra quyết sách một cách thận trọng và nắm vững thông tin,
từ đó đánh giá toàn diện mặt lợi và hại; hai là khi không thành công, phải
chấp nhận hiện thực nhằm tránh tổn thất lớn hơn.
• GIAI THOẠI
Để hưởng ứng lời kêu gọi "giáo dục tố chất" của nhà nước, một bà mẹ
bỏ ra 1.500 tệ mua đàn điện tử cho con. Nhưng đứa con vốn hiếu động,
không thích học nhạc nên cây đàn điện tử đành xếp xó hứng bụi. Không lâu
sau, bà mẹ nghe một đồng nghiệp nói có quen một thầy dạy nhạc giỏi xuất
thân từ học viện âm nhạc nên lập tức mời người này làm gia sư. Lý do của
bà rất đơn giản: Đàn đã mua rồi thì phải học, chi bằng mời một gia sư đến
dạy, không thì phí cây đàn! Thế là mỗi tháng bà mẹ lại mất thêm 600 lệ phí
gia sư, liên tục trong 6 tháng (tổng cộng 3.600 tệ) nhưng cuối cùng vẫn bỏ
cuộc.
Vì không muốn lãng phí cây đàn điện tử 1.500 tệ, bà mẹ lại lãng phí
thêm 3.600 tệ một cách vô ích.
• PHÂN TÍCH THEO LÝ THUYẾT TRÒ CHƠI
Trong lý thuyết trò chơi, chúng ta gọi những chi phí đã phát sinh,
không thu hồi lại được như thời gian, tiền bạc, năng lượng... là chi phí chìm
(sunk cost). Chi phí chìm là chi phí bạn bỏ ra trước khi chính thức hoàn
thành giao dịch; một khi giao dịch không hoàn thành, bạn sẽ bị mất trắng.
Nhưng nếu quá luyến tiếc chi phí chìm, bạn sẽ tiếp tục sai lầm và nhận lấy
thiệt hại lớn hơn.
Chi phí chìm có ảnh hưởng to lớn đến việc ra quyết sách khiến nhiều
nhà đầu tư sáng suốt cũng phải bối rối. Nhiều khi chúng ta bắt đầu làm một
việc, đến nửa chừng phát hiện thấy không nên làm, nhưng khi đó, chi phí bỏ
ra đã quá nhiều. Suy đi nghĩ lại, chúng ta chỉ có thể tiếp tục làm. Nhưng
trên thực tế, việc tiếp tục thường sẽ gây thiệt hại lớn hơn.
DẸP BỎ TỰ TI, NẮM LẤY CƠ HỘI
• TINH HOA TRÍ TUỆ
Dẹp bỏ tính tự ti để nắm lấy cơ hội không những là một lựa chọn tối ưu mà
còn là biểu hiện của sự khôn ngoan.
• GIAI THOẠI
