TÙY ĐƯỜNG DIỄN NGHĨA - Trang 1123

- Kỷ cương của quốc gia, có thưởng có phạt, hưởng ơn không phải nhận
mình, không thể không tính, miễn cưỡng mà cho qua, sau hối không kịp.
Uất Trì Cung bái tạ mà ra, vì vậy bị giáng bớt lương cấp.
Tháng năm, năm thứ chín đời Trinh Quán, thượng hoàng bệnh nặng, qua
đời ở Thái An cung, ban chiếu cáo khắp thiên hạ, đặt tên thụy là Thần
Nghiêu. Hôm ấy, Thái Tôn nhàn rỗi cùng Trưởng Tôn Hoàng hậu với phi
tần đi dạo trong cung, rất nhiều cung nữ ra đón, tất cả đều tề chỉnh, nhưng
già trẻ khác nhau. Thái Tôn thấy vậy, trong lòng không vui. Mấy cung nữ
dâng trà, hoàng hậu mới hỏi:
- Các người được tiến cung từ bao giờ?
Các cung nữ thưa:
- Cũng có kẻ mới vào gần dây, còn số vào từ thời nhà Tùy rất nhiều.
Hoàng hậu nói:
- Nếu là từ nhà Tùy thì cũng phải trên hai mươi năm rồi còn gì?
Các cung nữ thưa:
- Khoảng mười hai, mười ba tuổi tiến cung, nay khoảng ba mươi lăm, ba
mươi sáu tuổi cả.
Hoàng hậu hỏi:
- Ngày xưa nhà Tùy tần phi nhiều, nên kẻ cung nữ hầu hạ cũng nhiều hay
sao?
Cung nữ thưa:
- Thời nhà Tùy có phu nhân, mỹ nhân, chiêu nghi, sung hoa, tiệp dư, tài
nhân, những loại này đều xếp đặt ở các cung. Sao bằng được bây giờ, chúa
thượng cùng hoàng hậu nhân từ, kiệm ước, khiến cho trong cung không ai
là không được đội ơn sâu.
Thái Tôn phán:
- Trẫm nghĩ thiên tử là người đứng đầu, thì cũng đến hoàng hậu, rồi bất quá
đến hai ba phi tần nữa là đủ. Tinh lực có hạn, sao lại làm khổ bao nhiêu là
người chầu chực, khiến cho thanh xuân nữ sắc, phải giam hãm trong thâm
cung vậy.
Tự Huệ Phi thưa:
- Trông tình cảnh của họ, thật đáng thương.