trong những người ấy . . Nhìn vào thời niên thíêu của ông thì có thể nói ông
là kẻ cơ hội chủ nghĩa , thời thế tạo anh hùng , hoặc lạc đường … vào lịch
sử !!
Nguyễn ái Quốc là con thứ ba của cụ phó bảng Nguyễn sinh Huy ,
nguyên quán Nghệ an , làm tri huyện ở Bình Định . Thuở nhỏ Nguyễn ái
Quốc có tên là Nguyễn sinh Côn hoặc Nguyễn tất Thành , đậu bằng tiểu học
ở Thừa Thiên và vào học ở trường Quốc học được hai năm . Năm 1910 , lúc
Thành 18 tuổi thì ông huyện Huy bị cách chức vì say rượu đánh chết người
, phải bỏ vào miền Nam . Thành theo cha vào SaiGon rồi xin làm bồi bếp
dưới tàu thủy của Pháp . Tháng 9 năm 1911 , tàu tới cảng Marseile , Thành
làm đơn xin vào Ecole Coloniale tức trường Thuộc Địa của Pháp để mong
tiến thân bằng đường hoạn lộ khi trở về cố hương . Thành cẩn thận lấy thêm
cái tên tây là Paul Thành để dễ được trường Thuộc Địa chiếu cố . Theo thủ
tục thời bấy giờ , muốn được vào trường Thuộc Địa để làm nhân viên phục
vụ chính phủ Pháp sau này , thì đơn xin phải được chính phủ Đông Dương
duyệt xét trước rồi mới gửi về mẫu quốc . Nguyễn tất Thành không đi qua
con đường ấy nên bị bác đơn . Paul Thành tiếp tục nghề thủy thủ , ngày
ngày phụ bếp trên tàu , lênh đênh nay đây mai đó
Thêm gần mười năm lêu bêu , Paul Thành có dịp gặp gở nhiều nhân vật
tên tuổi trong lúc tình hình thế giới thay đổi không ngừng . Một trong
những biến cố có ảnh hưởng lớn đến tâm trí Thành là việc Quốc Tế Cộng
Sản thành hình ở Nga năm 1917 với chiêu bài “cách mạng vô sản” . Cũng
khoảng thời gian ấy , ở Việt Nam diễn ra nhiều biến động như vua Duy Tân
rời kinh đô năm 1916 , Phan Xích Long nổi dậy ở Sài gòn năm 1916 , cuộc
khởi nghĩa của Trịnh Văn Cấn , Lương Ngọc Quyến , Trần Trung Lập , bị
Pháp dẹp tan năm 1917 . Rồi hàng chục ngàn thanh niên Việt Nam được
Pháp mộ sang Âu châu để đánh Đức trong thế chiến thứ nhất , làm những
người đang sống ở Pháp cũng phải suy nghĩ nhiều về thân phận thuộc địa !
