Hoành Linh Đỗ Mậu
VIỆT NAM Máu Lửa Quê Hương Tôi
Chương 13
TỆ TRẠNG THAM NHŨNG
Dưới chế độ bảo hộ Pháp, nhà họ Ngô Đình có ba người làm quan cao cấp
cho triều đình An Nam. Ngoại trừ Tổng đốc Ngô Đình Khôi là mang tiếng
tham nhũng, còn cụ Ngô Đình Khả và ông Ngô Đình Diệm thì vẫn giữ được
đức tính “Cần, Kiệm, Liêm, Chính”. Trong buổi hoàng hôn của triều đại nhà
Nguyễn mà áo gấm bài ngà, dù có khi chỉ là kết quả của những dịch vụ mua
quan bán chức, vẫn tiêu biểu cho đại gia vọng tộc thì những ông Thông, ông
Phán tay sai cho Pháp, vẫn được gọi là trí thức thượng lưu, và hệ thống
quan lại của Nam triều cũng như hệ thống công chức của bộ máy Bảo hộ
hầu hết đều xây dựng sự vinh thân phì gia bằng những hoạt động tham
nhũng, thế mà ông Diệm vẫn giữ được liêm chính quả là điều hiếm hoi.
Hành động từ chức Thượng thư của ông Diệm, dù vì bất cứ một lý do nào,
cũng là một thái độ đáng ca ngợi.
Dưới chế độ Quốc Trưởng Bảo Đại và kể từ khi cuộc chiến Pháp-Việt bùng
nổ, tất cả anh em ông Diệm đều giữ thái độ trùm chăn hay đối lập. Họ
thường công khai chỉ trích và lên án những chính phủ thời ấy là tham
nhũng. Họ tuyên bố nếu có chính quyền trong tay thì việc đầu tiên là phải
tẩy uế bộ máy công quyền và trong sạch hóa thành phần nhân sự để thỏa
mãn ước vọng của nhân dân.
Nhờ quá trình được gọi là “thanh bạch” và một chủ trương cứng rắn như thế
nên khi ông Diệm từ quan rồi hoạt động cho phong trào Cường Để, một số
công chức, quân nhân ở miền Trung mới hăng hái sống chết theo ông ta.
Cũng nhờ vậy mà ngày lên cầm quyền năm 1954, ông đã được quân dân
ủng hộ và từ những khó khăn tưởng không vượt qua nổi, ông đã đắc thắng
vẻ vang để trở thành Tổng thống nước Việt Nam Cộng Hòa.
Tuy nhiên khi đã nắm được chính quyền, anh em ông Diệm phải đứng trước
một thực trạng khó khăn về vấn đề nhân sự, làm thế nào để thay người cũ
