Sự phát triển văn hóa trong những năm 1945
-1975
Ba mươi năm chiến tranh và đảo lộn xã hội đã không cản trở được nền
văn hóa Việt Nam phát triển một cách liên tục. Sự nghiệp phát triển văn
hóa là một bộ phận gắn bó của phong trào cách mạng, và văn hóa khi được
phát triển lại là một thứ vũ khí cốt yếu của công cuộc giải phóng dân tộc và
đổi mới xã hội.
Trong suốt quá trình lịch sử Việt Nam, những hoạt động văn hóa chưa
bao giờ có được sự phát triển nhanh như vậy, cả về lượng lẫn về chất. Sự
nở rộ của những tác phẩm văn học, âm nhạc, sân khấu và các loại hình
nghệ thuật khác trong khoảng ba chục năm đã nhiều hơn cả hàng mấy thế
kỷ qua; đó là chưa kể sự ra đời của những ngành nghệ thuật mới như điện
ảnh chẳng hạn.
80 năm chế độ thực dân đã bóp nghẹt nền văn hóa dân tộc và cả những
mầm mống của mọi sự hiện đại hóa, mọi sự cách tân. Với thắng lợi của
Cách mạng Tháng Tám, nhất là với sự giải phóng hoàn toàn miền Bắc từ
sau 1954, với sự quan tâm đặc biệt của Đảng và Chính phủ đến việc phát
triển khoa học và văn hóa, đã hội đủ các điều kiện để vừa khôi phục lại giá
trị của vốn văn hóa truyền thống, vừa sáng tạo nên một nền văn hóa dân tộc
phù hợp với thời đại mới. Nước Việt Nam đã trải qua một thời kỳ Phục
hưng thực sự.
Nhiều nhân tố xã hội-lịch sử đã tác động đến văn hóa:
– Việc dùng ngôn ngữ dân tộc(tiếng Việt) để giảng dạy ở mọi cấp học
thay thế cho tiếng Pháp. Ngôn ngữ dân tộc nhanh chóng trở nên phong phú
ở tất cả các lãnh vực. Một hệ thống thuật ngữ khoa học và kỹ thuật hàng
mấy chục nghìn từ ngữ đã được xây dựng.
– Việc thanh toán hoàn toàn nạn mù chữ, nhanh chóng đưa dân chúng
đến trường học. Ngay từ 1958, việc xóa nạn mù chữ đã hoàn thành, và sau
