32. Chiêu Linh Hoàng Thái Hậu hối lộ Tô Hiến Thành
Tháng 7 năm 1175, vua Lý Anh Tông mất. Trước đó một năm, con
trưởng của Anh Tông là Long Xưởng, do ăn ở vô đạo nên đã bị truất ngôi
Thái tử, con thứ sáu của Anh Tông là Long Trát, bấy giờ mới hơn một tuổi,
được vua cha cho thay anh giữ ngôi vị này. Mẹ của Long Xưởng là Chiêu
Linh tuy buộc phải vâng mệnh nhưng trong lòng vẫn còn rất ấm ức. Đến
khi Lý Anh Tông trở bệnh nguy kịch. Bà lại tìm cách thuyết phục Anh
Tông thêm một lần nữa. Bởi sự việc này mà đã có một cuộc đối đáp rất
đáng ghi nhớ giữa một bên là vua Anh Tông và quan quyền nhiếp chính là
Tô Hiến Thành với một bên là bà Chiêu Linh.
Sách Đại Việt sử kí toàn thư (bản kỉ, quyển 4, tờ 16-b) chép rằng:
“Trước đó, khi Vua ốm nặng, Hoàng hậu Chiêu Linh lại xin lập Long
Xưởng. Vua nói: -Làm con bất hiếu thì trị dân làm sao được?
(Nhà vua bèn để) di chiếu cho Tô Hiến Thành giúp đỡ Thái tử, công việc
quốc gia đều phải theo phép cũ mà làm. Bấy giờ, Thái hậu (Chiêu Linh)
muốn làm chuyện phế lập, nhưng lại sợ Tô Hiến Thành không nghe, bèn
đem vàng bạc đút cho vợ (của Tô Hiến Thành) là bà Lữ Thị. Hiến Thành
(biết được), nói rằng: -Ta là đại thần nhận mệnh của tiên đế lo giúp đỡ vua
còn bé, nay lại ăn của đút mà làm chuyện phế lập, thì còn mặt mũi nào
trông thấy Tiên đế ở suối vàng?
Thái hậu lại gọi Hiến Thành đến dỗ dành trăm cách, nhưng Hiến Thành
vẫn một mực nói rằng: -Làm việc bất nghĩa mà được giàu sang, kẻ trung
thần nghĩa sĩ đâu có chịu làm, huống chi lời của Tiên đế còn ở bên tai, điện
hạ lại không nghe việc Y Doãn, Hoắc Quang hay sao? Thần không dám
vâng lệnh”.
Trong câu trả lời của mình, Tô Hiến Thành có nhắc đến hai nhân vật của
Trung Quốc, đó là Y Doãn và Hoắc Quang để tự nhấn mạnh mình là bậc
trung thần, không thể bị mua chuộc. Y Doãn là bề tôi của nhà Thương,
nhận mệnh vua Thành Thang
giúp đỡ vua còn nhỏ tuổi là Thái Giáp.
Thái Giáp thất đức, Y Doãn liền bắt đi đày ở Đồng Cung, sau Thái Giáp hối