21. Đông Sơn Đại Tướng Đỗ Thanh Nhơn đã chết như thế nào?
Đỗ Thanh Nhơn (nhiều người đọc trại ra Đỗ Thành Nhơn), vốn người
huyện Hương Trà, phủ Thừa Thiên, nhưng từ năm Ất Mùi (1775) thì vào
Gia Định để theo phò chúa Duệ Tông Nguyễn Phúc Thuần (1765-1777) và
sau đó thì phò chúa Nguyễn Phúc Ánh.
Đỗ Thanh Nhơn sinh năm nào không rõ, chỉ biết khi Duệ Tông Nguyễn
Phúc Thuần còn ở Phú Xuân, ông đã là võ quan bậc thấp, chức Hữu Đội
trưởng. Năm 1775, lúc Duệ Tông Nguyễn Phúc Thuần chạy đến Trấn Biên
(vùng tương ứng với đất các tỉnh Bình Phước, Bình Dương, Đồng Nai và
Bà Rịa – Vũng Tàu ngày nay – NKT), tuy đã có cho triệu tướng Tống Phúc
Hiệp đem quân đến cứu viện, nhưng Tống Phúc Hiệp không thể nào tới kịp.
Nhân cơ hội đó, Đỗ Thanh Nhơn họp binh ở Ba Giồng, được hơn ba ngàn
người, xưng là Đông Sơn Đại tướng quân và lấy danh nghĩa đó để giúp rập
Duệ Tông. Đỗ Thanh Nhơn xưng là Đông Sơn Đại tướng quân, trước tiên
là đế tỏ rõ sự đối nghịch hết sức sâu sắc với Tây Sơn, như phương Đông
đối với phương Tây, chẳng có chút gặp gỡ nào cả. Do lập được chút ít
chiến công, Đỗ Thanh Nhơn được chúa Duệ Tông phong cho chức Ngoại
hữu Chưởng doanh
Bấy giờ, có tướng của Tây Sơn là Lý Tài, vốn gốc người Hoa, trước khi
tham gia phong trào Tây Sơn, từng kiếm sống bằng nghề buôn bán. Đi với
Tây Sơn được một thời gian, Lý Tài đã làm phản, theo về với tướng của
Duệ Tông là Tống Phúc Hiệp. Khi Tống Phúc Hiệp được lệnh của Duệ
Tông, kéo quân vào Gia Định, thì Lý Tài cũng đi theo. Duệ Tông muốn thu
dùng Lý Tài, nhưng Đỗ Thanh Nhơn nói: -Lý Tài chẳng qua cũng chỉ là
loài chó, loài heo, có dùng cũng vô ích mà thôi.
Bởi lời này, Lý Tài và Đỗ Thanh Nhơn hiềm khích với nhau. Đến khi
Tống Phúc Hiệp mất, Lý Tài đem quân chiếm giữ núi Châu Thới (ngọn núi
nhỏ, nằm ở vùng tiếp giáp giữa Bình Phước, Bình Dương, Đồng Nai và
thành phố Hồ Chí Minh ngày nay – NKT) để chống lại Đỗ Thanh Nhơn.
Nhưng, Lý Tài vừa bị quân Tây Sơn lẫn quân Đông Sơn tấn công nên đại
