bại. Sau, quân Đông Sơn của Đỗ Thanh Nhơn đã giết được Lý Tài, và cũng
kể từ đó, Đỗ Thanh Nhơn luôn được hầu cận để phò tá Nguyễn Phúc Ánh.
Mùa xuân năm Canh Tí (1780). Đỗ Thanh Nhơn được Nguyễn Phúc Ánh
phong làm Ngoại hữu Phụ chính Thượng tướng quân
. Và, đúng một năm
sau, vào mùa xuân năm Tân Sửu (1781), Đỗ Thanh Nhơn đã bị Nguyễn
Phúc Ánh giết chết, quân Đông Sơn từ đó cũng bị giải thể và phân tán đi
mỗi bộ phận một ít.
Tại sao Đỗ Thanh Nhơn bị giết và đã bị giết như thế nào. Chuyện này
được sách Đại Nam chính biên liệt truyện (Sơ tập, quyển 27) ghi như sau:
“Trước, (Đỗ) Thanh Nhơn tự phụ là người vừa có tài lại vừa dũng cảm
hơn thiên hạ, trong tay lại có quân lính Đông Sơn, cho nên vẫn ngấm ngầm
làm chuyện ngang ngược và lộng quyền. Từ lâu có chút công lao tôn phò,
hắn lại càng kiêu căng hơn. Hắn tự cho mình có quyền sinh sát, cho ai
sống, bắt aichết, hoặc giả là ban chức tước cho ai … tất tất đều ở hắn mà ra
cả. Thậm chí, hắn còn tự ý cắt bớt sự chi dùng trong cung, không chịu cung
đốn đầy đủ, đến cả ngày kị ở Hưng Miếu
mà hắn cũng không dâng lễ vật,
khiến Thế Tổ ta (chỉ Nguyễn Phúc Ánh – NKT) phải bỏ của nhà ra sắm sửa
lấy. Trong đám tay chân, hễ hắn thấy ai nặng lòng với mình thì tự tiện cho
lấy theo họ của hắn. Xử tội thì dùng cực hình, hắn dám thiêu người sống,
bắn giết cả đàn bà đang có thai … ai ai nghe chuyện cũng đều nghiến răng
tức giận. Khi Tây Sơn vào lấn cướp (chỉ việc Tây Sơn tấn công vào Gia
Định – NKT), hắn lén đem quân vào núi để đầu hàng và làm phản, nhưng
mưu ấy không thành. Vua (chỉ Nguyễn Phúc Ánh, sau này là Hoàng đế Gia
Long – NKT) nghĩ hắn là người có công nên vẫn ưu đãi, dung túng. Vua
thân đến nhà riêng mà (Đỗ) Thanh Nhơn cũng không hiếu kính giữ lễ, đã
thế, bọn tay chân của hắn lại phụ họa thêm, không còn biết kiêng sợ, chỉ
rắp tâm làm điều trái phép mà thôi. Bấy giờ, có quan Chưởng cơ là Tống
Phúc Thiêm mật tâu với Vua xin trừ bỏ hắn là tên giặc ở cạnh Vua. Vua cho
là phải, nên giả vờ bị bệnh rồi sai triệu (Đỗ) Thanh Nhơn vào bàn việc,
nhân đó sai võ sĩ bắt và giết đi. Bè đảng của (Đỗ) Thanh Nhơn là bọn Võ
Nhàn, Đỗ Bảng … lại chiếm cứ ở Ba Giồng để làm phản. Vua sai các tướng
