36. Lê Hoàn tiếp sứ giả nhà Tống như thế nào?
Cũng như bao vị Hoàng đế khác của nước ta, Lê Hoàn coi nhà Tống là
Thiên triều, vua Tống là Thiên tử, còn mình thì chịu sự tấn phong
dần dần
từ thấp lên cao. Theo lễ, vua chư hầu phải tổ chức đón tiếp sứ giả Thiên
triều một cách thật trọng thể. Với những sứ giả mang sắc phong của Thiên
tử đến thì lễ đón tiếp phải càng trọng thể hơn. Nhưng, chuyện Lê Hoàn tiếp
sứ giả của Thiên triều thì khác hẳn. Sách Đại Việt sử kí toàn thư (bản kỉ,
quyển 1) có mấy đoạn ghi chép về việc này.
Đoạn thứ nhất (tờ 19-b), chép chuyện Lê Hoàn tiếp phái bộ sứ giả nhà
Tống do Tống Cảo cầm đầu. Phái bộ này đến nước ta vào năm Canh Dần
(990):
“Nhà Tống sai quan giữ chức Tả Chính Ngôn
chức Hữu Chính Ngôn
là Vương Thế Tắc, mang tờ chế sắc sang phong
thêm cho Nhà vua hai chữ đặc tiến. Vua sai bọn Nha nội chỉ huy sứ
Đinh Thừa Chính đem chín chiếc thuyền đến tận Thái Bình (đất này nay
thuộc tỉnh Quảng Đông của Trung Quốc) để dẫn sứ giả theo đường biển mà
vào. Nửa tháng sau thì (sứ giả) đến sông Bạch Đằng rồi cứ thế, theo thủy
triều mà đi. Mùa thu, tháng chín, sứ giả đến trạm Nại Chinh ở Trường Châu
(thuộc Ninh Bình). Nhà vua ra ngoài thành để tiếp. (Khi tiếp thì) bày các
thứ chiến cụ để khoe. Vua cầm cương ngựa, cùng đi với sứ giả. Đến cửa
Minh Đức (tên một cửa trong kinh thành Hoa Lư), Nhà vua để chiếu thư
lên trên điện chứ không chịu lạy, nói dối rằng, năm ngoái đi đánh giặc man,
ngã ngựa nên đau chân. (Tống) Cảo và (Vương) Thế Tắc tin ngay là thực.
Sau đó, Vua bày yến tiệc để thiết đãi sứ giả và nói với (Tống) Cảo rằng: -
Từ nay trở đi, hễ có quốc thư thì chỉ nên giao nhận ở biên giới, không phiền
sứ giả phải đến tận đây nữa.
(Tống) Cảo về tâu lại. Vua Tống bằng lòng”.
Đoạn thứ hai (tờ 22-b) chép chuyện Lê Hoàn tiếp phái bộ sứ giả của nhà
Tống do Lý Nhược Chuyết cầm đầu, đến nước ta vào năm Bính Thân
(996):
