33. Mưu phế lập cuối cùng của thái hậu Chiêu Linh
Năm Giáp Ngọ (1174), Long Xưởng vì làm chuyện vô luân nên bị truất
ngôi thế tử. Lỗi lớn này của Long Xưởng thực đã có gốc ở Chiêu Linh, bởi
trước đó, chính Chiêu Linh vì ghen tuông mà ngầm sai Long Xưởng tư
thông với các phi tần của vua cha là Lý Anh Tông. Từ khi Long Xưởng mất
ngôi thế tử, Chiêu Linh ngày đêm lo lắng, cố tìm đủ mọi cách để Long
Xưởng được phục chức. Hết nài nỉ vua Anh Tông khi Anh Tông lâm bệnh
nguy kịch, Chiêu Linh lại xoay sang mua chuộc và hối lộ quan thái úy phụ
chính là Tô Hiến Thành. Bị thất bại, Chiêu Linh vẫn không nản. Đến năm
Mậu Tuất (1178), Chiêu Linh thái hậu quyết định giở ngón bài cuối cùng.
Sách Đại Việt sử kí toàn thư (bản kỉ, quyển 4, tờ 18-a) đã chép rằng:
“Hết quốc tang. Chiêu Linh hoàng thái hậu ban yến cho các quan ở cung
điện riêng rồi nhân đó bảo rằng: -Hiện nay Tiên đế đã chầu trời, vua nối
còn thơ ấu, nước Chiêm Thành thất lễ, người phương Bắc thì cướp phá biên
cương. Các khanh chịu ơn nặng của triều đình thì hãy nên lo việc của nước
nhà. Kế sách ngày nay không gì hay bằng lập lại Thái tử (chỉ việc lập lại
Long Xưởng – ND) để vận nước được lâu, lòng dân cũng được yên.
Các quan đều chấp tay, cúi đầu nói: -Thái phó (chỉ Tô Hiến Thành) nhận
mệnh lệnh rõ ràng của Thiên tử. Bệ hạ cũng đã nhiều lần dỗ bảo rồi. Bọn
thần không dám trái lệnh.
Nói xong đều lạy tạ mà lui ra. Hiến Thành lãnh cấm binh, nghiêm hiệu
lệnh, thưởng phạt công bằng, người trong nước đều quy phục”.
Lời bàn
Khéo khen cho Chiêu Linh giỏi nuôi mưu phế lập, đã thế, còn dám lấy
lòng yêu nước thương dân để tô vẽ cho mưu đen của mình. Hối lộ bậc
lương đống trung thần như Tô Hiến Thành không xong, Chiêu Linh xoay
qua mua chuộc các quan dưới trướng Tô Hiến Thành, những tưởng quan
nhỏ dễ khiến, ngờ đâu không một ai chịu nghe lời. Bởi lòng thành ấy của
trăm quan mà khi Tô Hiến Thành mất (1179), Chiêu Linh cũng không dám
mua chuộc họ nữa. Ngón bài cuối cùng của Chiêu Linh thất bại, song Chiêu
