16. Vua Trần Nhân Tông với việc định công ban thưởng
Một năm sau ngày đại thắng trận Bạch Đằng (9-4-1288), quét sạch quân
Nguyên ra khỏi bờ cõi, vua Trần Nhân Tông trịnh trọng tổ chức lễ định
công ban thưởng cho triều thần theo thứ tự cao thấp khác nhau. Lễ này diễn
ra vào tháng 4 năm Kỉ Sửu (1289). Sách Đại Việt sử kí toàn thư (bản kỉ,
quyển 5, tờ 56 b và tờ 57 a) chép rằng:
“Mùa hạ, tháng 4, định công dẹp giặc Nguyên. Tấn phong Hưng Đạo
Vương làm Đại vương, Hưng Vũ Vương làm Khai Quốc công
, Hưng
Nhượng Vương làm Tiết độ sứ. Người nào có công lớn thì được ban quốc
tính, Khắc Chung được dự trong số này, lại được nhận chức Đại hành
khiển
. Đỗ Hành chỉ được phong quan Nội hầu
, vì khi bắt được Ô Mã
Nhi không dâng lên quan gia (Vua – ND) lại dâng lên Thượng hoàng.(Theo
điển lễ của nhà Trần, làm như vậy là mang tội bất kính với vua. Ngoài các
quan làm ở cung Thánh Từ (nơi làm việc của Thượng hoàng), trăm quan có
việc gì cần, nhất thiết phải tâu vua, không dược quyền bỏ qua vua mà tâu
thẳng lên Thượng hoàng). Hưng Trí Vương không được thăng trật vì đã có
chiếu cho người Nguyên về nước, các tướng không được cản trở mà lại còn
đón đánh chúng. Cho Tù trưởng Lạng Giang là Lương Uất làm Trại chủ
Quy Hóa, Hà Tất Năng làm quan Phục hầu vì đã có công chỉ huy người
Man đánh giặc. Việc thưởng đã xong, vẫn có người thắc mắc. Thượng
hoàng dụ họ rằng: -Nếu các khanh biết chắc là giặc Hồ (giặc Nguyên –
ND) sẽ không vào cướp nữa thì nói rõ cho trẫm biết, dù có thăng đến cực
phẩm trẫm cũng không tiếc. Nếu không thế mà đã vội thưởng hậu, nhất vạn
giặc Hồ trở lại và các khanh lại lập công nữa thì trẫm lấy gì mà thưởng để
khuyến khích thiên hạ!
Nghe thế, mọi người đều vui vẻ phục tùng”.
Lời bàn
Trong vòng ba năm mà đã có đến hai trận đại binh đao (1285 và 1288),
nhà Trần canh cánh nỗi lo nạn can qua khi đất nước đang hồi thái bình là
chí phải. Kẻ bốc đồng thường cạn nghĩ, chỉ thích hả dạ hôm nay mà không
