02) Hồ Hán Thương
Là con của Hồ Quý Ly
Năm 1399: xưng là Nhiếp thái phó
Năm 1401: được Hồ Quý Ly nhường ngôi (từ đó Hồ Quý Ly là Thái
thượng hoàng).
Năm 1407: Nhà Minh xâm lược nước ta. Cuộc kháng chiến do nhà Hồ
lãnh đạo bị thất bại. Thượng hoàng Hồ Quý Ly, vua Hồ Hán Thương
và một loạt các đại thần của nhà Hồ bị nhà Minh bắt về Trung Quốc
làm tù binh. Nước ta bị nhà Minh đô hộ trong vòng 20 năm (1407-
1427).
Thời thuộc Minh là một trong những thời bi thương nhất của lịch sử dân
tộc ta. Quân Minh đô hộ đã tìm đủ mọi phương sách để đàn áp và bóc lột
nhân dân ta đến tận cùng của sự tàn bạo và thậm tệ, đúng như Nguyễn Trãi
đã tổng kết:
… “Nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn,
Vùi con đỏ
xuống dưới hầm tai vạ.
Dối trời, lừa người, mưu gian đủ muôn ngàn kế
Cậy binh gây hấn, tội ác chứa ngót hai mươi năm”.
(Bình Ngô đại cáo)
Song, thời thuộc Minh cũng là thời nhân dân ta liên tiếp vùng dậy chiến
đấu ngoan cường. Hàng loạt anh hùng hào kiệt đã anh dũng dựng cờ xướng
nghĩa đánh giặc cứu nước. Hai mươi năm chiến đấu gian lao cũng là hai
mươi năm có biết bao mẩu chuyện đáng nhớ đã xảy ra. Chúng tôi quả là có
phần lúng túng khi chọn kết cấu thích hợp cho tập sách nhỏ này. Sau nhiều
lần cân nhắc, chúng tôi quyết định vẫn giữ nguyên tên gọi là giai thoại về
thời Hồ và thời thuộc Minh, nhưng tất cả những giai thoại gắn liền với Lam
Sơn, với cuộc đời và sự nghiệp của Lê Lợi, chúng tôi đều chuyển sang tập
sau, mặc dầu nhiều chuyện thực sự xảy ra trong thời thuộc Minh.
