55. Đức độ của vua Lê Uy Mục
Sách Khâm định Việt sử thông giám cương mục (chính biên, quyển 25, tờ
29) chép như sau:
“Tính khí Nhà vua rất ưa vũ lực. Một hôm, nhân đi tế đàn Nam Giao trở
về, Vua cưỡi voi vào cửa Đông Hoa, sai các Ti và quân các Vệ trong Ngũ
Phủ, đem voi công đến cho Vua tuyển chọn. Sau, Vua lại sai các trấn chọn
voi đem về Kinh đô để Vua chọn lựa thêm một lần nữa, cốt sao đủ đặt hai
Ti là Ngự Tượng
và Ngự Mã
. Vua cho bọn quân sĩ ở ti Ngự Tượng đội
mũ màu thủy ngân, trên vẽ hoa hồng quỳ
. Mỗi ngày, Vua sai hai tên giám
quân đấu sức với nhau. Hai tên cầm gậy đánh nhau từ cửa Thanh Dương
đến ngoài cửa Thái Miếu
cho Vua xem. Vua lấy đó làm thích, ban thưởng
tiền lụa cho họ.
Từ khi lên ngôi, Vua chỉ cùng cung nhân uống rượu vui say quá độ. Khi
say, liền giết cung nhân đi. Bấy giờ, quyền bính đều về hết ở bọn ngoại
thích. Mặt đông thì có bọn ngoại thích ở Hoa Lăng
. Mặt Nam thì có bọn
ngoại thích ở vùng Nhân Mục
. Mặt Bắc thì có bọn ngoại thích ở Phù
Chẩn. Bọn chúng cậy quyền cậy thế ức hiếp trăm quan, tìm mánh khóe để
lấy của báu trong thiên hạ, đã thế lại còn giết hại sinh dân, tước đoạt hết
của cải trong dân gian, trăm họ oán hờn mà Vua không biết.
Vua thường đem lòng nghi ngờ ghen ghét bầy tôi, kẻ nào trước không
chịu phụ họa cho mình (được lên ngôi) thì bắt giết. Vua bí mật sai người
trong cung là Nguyễn Đình Khoa thân đi dò xét hết anh em, chú bác. Bởi
thế mà Kính Vương (tên thật là Kiện, con út của Lê Thánh Tông, em của
Lê Hiến Tông, chú của Lê Uy Mục – ND) sợ mang vạ mà trốn tránh không
tìm ra tông tích, Giản Tu Công Oánh (cháu Lê Thánh Tông, con Kiến
Vương Tân, người về sau được làm vua, đó là Lê Tương Dực – ND) là chỗ
con chú con bác cũng bị bắt giam vào ngục. Ai ai cũng lo nguy hiểm cho
tính mạng của mình, chỉ rắp tâm nổi loạn”.
Lời bàn
