6. Vững Cội Yếu Cành
Sau mấy năm ở tại nước Tần, tài năng của Phạm Thư bắt đầu bộc lộ, tạo được nhiều thành tích trác
tuyệt, nên mỗi ngày càng được Tần chiêu Vương sủng tín. Đến năm Châu Noãn Vương thứ bốn mươi
chín (261 trước công nguyên), Phạm Thư bắt đầu thi hành việc cải cách đối với nội chính của nước
Tần, bằng phương châm "Vững cội yếu cành”, tăng cường độc quyền đối với trung ương.
Một hôm, Phạm Thư nói với Tần Chiêu Vương :
- Thần được Đại vương tin dùng, những lời nói cũng như kế hoạch của thần đều được Đại vương sử
dụng. Cho nên, dù thần có tan xương nát thịt đi nữa cũng không thể báo đền được. Nay thần có một kế
hoạch ổn định nước Tần, nhưng chưa dám đem toàn bộ kế hoạch đó hiến lên Đại vương.
Tần Chiêu Vương nôn nóng hỏi :
- Quả nhân đem chuyện nước ủy thác cả cho tiên sinh, vậy tiên sinh có kế hoạch nào để ổn định nước
Tần, nên dạy cho trẫm biết, còn đợi đến bao giờ nữa ?
Phạm Thư đáp :
- Khi thần ở Sơn Đông, chỉ nghe nói nước Tề có Mạnh Thường Quân chứ không nghe nói có Tề
Vương. Và, chỉ nghe nói nước Tần có Thái hậu, Nhượng Hầu, Hoa Dương Quân, Cao Lăng Quân,
Kinh Dương Quân, chứ không nói có Tần Vương. Phàm người điều khiển quốc gia thì gọi là Vương,
quyền sinh sát đều nắm trong tay mình, chứ không cho ai can dự. Nay Thái hậu ỷ mình là quốc mẫu,
suốt hơn bốn chục năm qua nắm quyền không xem ai vào đâu. Còn Nhượng Hầu một mình làm Tể
tướng của nước Tần, có Hoa Dương Quân phụ tá, còn Kinh Dương Quân, Cao Lăng quân đều tự mình
có thế lực riêng, tất cả thành một hệ thống, quyền sinh sát nắm cả trong tay, không hề biết kiêng sợ ai.
Tài sản tư nhân của họ còn to gấp mười lần tài sản của quốc gia. Đại vương tuy là Quốc vương, nhưng
chỉ có cái tên suông mà thôi. Chả lẽ điều đó không phải là nguy hiểm sao ? Xưa kia, Thôi Trứ chuyên
quyền tại nước Tề, rốt cuộc đã thí Tề Trang Công. Lý Đoái một mình nắm hết đại quân của nước
Triệu, rốt cục cũng đã thí vua. Nay Nhượng Hầu bên trong ỷ thế của Thái hậu, bên ngoài trộm uy danh
của Đại vương, hễ dụng binh thì các nước chư hầu run sợ, giải giáp thì các nước chư hầu cảm ơn. Hơn
nữa, ông ấy còn đặt tai mắt chung quanh Đại vương, nhất cử nhất động của Đại vương ông ta đều hiểu
rõ mồn một. Thần thấy Đại vương bị cô lập trong triều đình, không phải chỉ ngày một ngày hai đâu.
Thần e rằng nghìn năm về sau, kẻ nắm đại quyền của nước Tần này, không phải là con cháu của Đại
vương nữa !
Tư Mã Thiên từng nói : "Thiên hạ đều hướng về phía Tây mà cúi đầu. Đó là công của Nhượng Hầu
vậy". Nếu nói cho công bằng, thì Ngụy Nhiễm là người có công lao trong lịch sử của nước Tần, không
thể xóa nhòa được. Phạm Thư đã phủ nhận tất cả công lao đó, chứng tỏ ông quyết bài xích những
người không ăn cánh với mình. Trong khi đó, đối với việc tông thất, quý thích chuyên quyền cũng như
