trong các kỳ hội nghị quốc tế. Ông bắt chước một cách hoàn hào nụ cười
sắc nhọn của Victor Emmanuel, và chứng minh với chúng tôi làm thế nào
với đôi chân quá ngắn thân hình của Hoàng đế Ý vẫn giữ nguyên khi ngồi
hay đứng.
Trong thời kỳ trước chiến tranh này, Hitler thích vui nhộn và khôi hài.
"Một sự vui đùa đúng lúc, đã tạo ra những kỳ diệu trong các trường hợp
khó khăn nhất" là câu ông thường nói. "Tôi đã thử nghiệm, không chỉ trong
cuộc chiến 1914-1918 mà còn trong suốt thời kỳ trước khi chúng tôi lấy lại
chủ quyền".
Tuy nhiên ông thay đổi tất cả từ khi những tai nạn đầu tiên giáng
xuống dân Đức. Ông trở nên kín đáo và không để ai đến gần. Vòng người
thân thích mà ông hay tụ họp mỗi chiều cứ thu hẹp dần lại mỗi ngày, và
cuối cùng, chỉ những thư ký của ông mới được chia xẻ những mộng mơ
trong nếp sống đơn độc của ông. Cho đến năm 1942, ông cần một lễ nghi
và một gian phòng rộng rãi để sửa soạn một hoạt động ngoại giao quan
trọng hay một cuộc hành quân cỡ lớn. Berghof thích ứng cho những suy tư
của ông. "Chính trong sự yên lặng hoàn toàn của vùng núi non, tôi đã có
những quyết định chính đáng" ông tuyên bổ như vậy. "Trên cao đó, tôi có
cảm tưởng đứng trên những khổ đau của địa cầu, trên những khổ đau
giáng xuống dân tộc tôi, trên những xáo trộn, những khó khăn của chúng
tôi. Cái nhìn không bị giới hạn trên những cánh đồng vùng Sakbourg khiến
tôi tránh được những vấn đề thuộc hạ giới và làm nảy nở trong tôi những
quan niệm vĩ đại làm xáo trộn thế giới. Trong những lúc đó tôi không còn
cảm thấy bị gắn liền vói sự chết chóc, nhưng trí óc tôi vượt quá giới hạn
con người để đưa đến những hành động có âm hưởng vô biên"
Từ năm 1943, Hitler không còn cảm thấy cần một khung cảnh vĩ đại
gợi hứng cho những ngông cuồng chết người của các chương trình mới
nữa. Cuộc đời ông trở nên càng ngày càng khép kín. Như một con rắn sợ
ánh nắng ông nằm dài trong hầm làm việc trống rỗng và lạnh lẽo.
Trong tình trạng như vậy ông hoài bão một cuộc hành quân kháng cự
ở Ardennes trong một căn bệnh kéo dài, vào tháng 9 năm 1944. Trong suốt
ba tuần ông nằm trong hầm của bộ chỉ huy gọi là "Wolfsschanze" ở miền
