Trí nhớ này không có chỗ trống. Nó không chỉ phát triển trên các tên
người, trong văn chương, hay các con số, mà nó còn có một sự ghi nhớ các
khuôn mặt thật dễ dàng. Ông thường nhắc lại không sai về thời gian và
không gian cuộc gặp gỡ của ông với người đối thoại. Ông nhớ lại tất cả
những người ông biết trong cuộc đời sống động của ông và ông thường
nhắc lại những chi tiết nhỏ nhặt về mỗi người một cách hoàn toàn đáng
ngạc nhiên. Ông có thể diễn tả tỉ mỉ diễn tiến, và không khí tất cả các cuộc
hội họp cổ động mà ông có nói chuyện. Những người bạn trẻ mà ông gặp ở
Vienne, những chiến hữu, những phụ tá trong cuộc chiển đấu tranh quyền
và toán bộ binh lộn xộn của tất cả những người theo ông đến chiến thắng đã
khắc sâu trong trí ông với tất cả tính tình của họ.
Khi Hitler vui vẻ, ông thích mô tả một cách trung thực những cuộc
tiếp tân lớn tổ chức ở Chancellerie, trong những năm xưa. Trí nhớ thị giác
của ông khiến ông có thể tả lại những trang sức của các nghệ sĩ hay hình
dáng các vị khách chính đến dự tiệc, và diễn lại những cử chỉ lịch sự hay
những cuộc nói chuyện trò nghiêm trang với người này hay người khác
trong số khách khứa.
Ông cũng gợi lại cảm tưởng trong lúc xem kịch hay xem hát bóng.
Ông làm sống lại các vở kịch ông xem hồi còn nhỏ vói nhiều chi tiết. Ông
nhắc lại tên các diễn viên và những gì các nhà phê bình nói về họ.
Làm sao một trí óc con người lại cất giữ được nhiều hình ảnh và sự
việc như thế.
Hiển nhiên rằng Hitler đã được trời phú cho từ lúc sơ sinh một trí nhớ
hiếm có. Những sự bí mật nằm trong việc ông huấn luyện và phát triển nó
hàng ngày. Ông cắt nghĩa cho chúng tôi, trong lúc đọc, ông cố nắm vững
những nét chính cùa vấn đề và đào sâu vào đó. Tôi đã nói rằng ông ta có
thói quen, trong các buổi trà đêm hay trong buổi chuyện trò bên ánh lửa, kể
cho chúng tôi nghe điều ông đã được đọc trong sách báo để cố neo chặt nó
trong trí óc. Sự luyện tập trí óc này trở thành cần thiết cho ông. Hitler tin
rằng phần đông các độc già đều ngu dốt, không biết rút tỉa nguồn lợi trong
sự tập luyện đó. Trong khi ông làm việc một cách lộn xộn và ghét tìm kiếm
hay ghi chép hồ sơ Hitler sắp đặt một trí nhớ gọn gàng một cách đáng phục,
