Khả năng thiên phú đó mà các vị tiên đã đặt trong nơi ông, càng ngày
càng tăng lên. Tôi phải tin rằng, vào những năm cuối cùng của cuộc chiến
trí nhớ của ông, vì thất vọng ê chề không còn cho phép ông giữ vai trò của
nhà tư tưởng và nhà kỹ thuật tài ba nữa. Trong lãnh vực này và trong các
lãnh vực khác ông đều bị trở lại ngang hàng với kẻ khác. Sự yếu kém về
"khả năng này đã làm ông mất đi nhiều uy tín".
Đừng bao giờ tin rằng Hitler có cùng đam mê đối với các lãnh vực
khác nhau của tâm trí. Nếu nghệ thuật, kỹ thuật và lịch sử là các đề tài ưa
chuộng của ông, học thức của ông cũng không thiếu các lỗ trống đáng ngại.
Ông chỉ có những ý tưởng rất mơ hồ về luật và về các vấn đề pháp lý. Nền
tài chính công cộng làm ông ngất ngư. ông không có chút hiểu biết nào về
các vấn đề hành chánh. Một tay tổ chức cừ khôi trong việc điều khiển
Đảng, Hitler hoàn toàn bị chặn họng bởi các "Gauleiters" và các công chức
cao cấp trong việc tổ chức nền hành chánh lớn lao của quốc gia. Có thể có
các sự quá đáng không tha thứ được chỉ tại vì Hitler không ưa thích vấn đề
này.
Sự đần độn và sự ghê tởm này giải thích phần nào việc Bormann tiếm
quyền ông. Nhà tổ chức vượt bực và tay giỏi về giấy tờ, Bormann bao quát
công việc của Hitler và giúp Hitler các công việc ông không ưa thích. Phần
khác, ông dần dần trở nên một ông chủ bí mật của Đức bằng cách che dấu
Hitler các biến cố làm hại tinh thần quốc gia.
Hitler cho rằng Bormann là người hợp tác độc nhất biết thiết lập công
thức một cách thông minh và sáng sủa về quan niệm và tư tưởng của ông.
Thường thường, khi chúng tôi dám báo cáo cho ông hay rằng quan niệm
công chúng cho rằng nền hành chánh của Bormann là vô nhân đạo. Ông trả
lời với chúng tôi bằng một giọng không chấp nhận sự chống đối nào : "Tôi
biết Bormann hung bạo. Nhưng mọi việc tôi giao cho ông ta, ông thi hành
một cách hoàn hảo. Tất cả mọi việc ông làm đều có ý tốt".
Hitler biết Bormann đòi hỏi thuộc hạ một sự hy sinh và một năng suất
hoàn toàn. Khi lời than thở của những người này đến tai ông, ông đuổi
chúng đi vời lời giải thích rằng Bormann chính ông ta, cũng làm việc như
