hại là lẽ dĩ nhiên, thậm chí còn có thể cao hơn nữa do vì thời tiết và
thủy thổ Hung Nô hết sức khắc nghiệt. Số quân thật sự chết vì chiến
trận có lẽ còn ít hơn số quân bị chết do bệnh tật.
Cơ bản sau trận chiến Mạc Bắc người Hung Nô đã bị chia rẽ và
mỗi Thiền Vu có chủ trương khác nhau, do vậy không thể đồng lòng
nhất trí để tập hợp các bộ tộc thành một lực lượng đủ mạnh tấn công
Trung nguyên nữa.
Sau khi phần lớn số quân Hung Nô bị đại quân của Vệ Thanh và
Hoắc Khứ Bệnh tiêu diệt, số tàn quân còn lại theo chân Thiền Vu Y
Trí Da phải chạy mãi lên tới miền bắc sa mạc Gôbi trú ẩn ở đó. Đến
đời Hán Tuyên đế, vào năm 73 trước Công nguyên kết hợp cùng với
quân của bộ tộc Ô Hoàn một lần nữa đánh đuổi người Hung Nô nhưng
không tiêu diệt được hết mà chỉ làm cho họ chia rẽ thành nhiều nhóm
bộ tộc khác nhau, thế lực suy yếu thấy rõ.
Đến năm 51 trước Công nguyên, một Thiền Vu của Hung Nô có
chủ trương ôn hòa hơn tên là Hô Hàn Da, quyết định đưa con trai của
mình đến triều Hán làm con tin đổi lấy hòa hiếu. Đó là vào thời Hán
Tuyên đế. Đến khi Hán Nguyên đế lên ngôi, nhân dịp Tết Nguyên
Đán, đích thân Hô Hàn Da đến Trường An chúc thọ và xin được cưới
Công chúa. Hán Nguyên đế bằng lòng, phong cho một phi tần là
Vương Chiêu Quân làm Công chúa rồi gả cho Hô Hàn Da.
Câu chuyện Vương Chiêu Quân cống Hồ (Hung Nô) trở thành
một câu chuyện diễm tình bởi sự thao túng của họa sĩ Mao Diên Thọ.
Trong chuyện này Hán Nguyên đế hết sức tức giận, giết cả nhà Mao
Diên Thọ và rất tiếc rẻ mỹ nhân Vương Chiêu Quân.
Thế nhưng theo một ghi chép khác thì khi Hán Nguyên đế thấy
mặt Vương Chiêu Quân thì lập tức say mê, bí mật thương thuyết với
Hô Hàn Da đánh đổi bằng 5 phi tần khác. Hô Hàn Da bằng lòng và
vẫn giữ tình hữu nghị giữa hai nước như trước.
Những kết quả chính trị của Hô Hàn Da thúc đẩy các Thiền Vu
bộ tộc khác theo gương. Một Thiền Vu khác tên là Chí Chi cũng gởi
