công ty phi tài chính Pháp đã giảm sút từ đầu thập niên 1990, đạt khoảng
3% vào năm 2001.
Tại Mỹ, khu vực tài chính trở nên hấp dẫn đến nỗi nhiều công ty sản xuất
đã nhất quyết chuyển đổi thành công ty tài chính. Jim Crotty, một nhà kinh
tế học nổi tiếng người Mỹ, đã tính được rằng tỷ lệ tài sản tài chính so với tài
sản phi tài chính thuộc sở hữu của các tập đoàn phi tài chính ở Mỹ tăng từ
khoảng 0,4 vào năm 1970 lên mức xấp xỉ bằng 1 vào năm đầu những năm
2000.
Ngay cả các công ty như GE, GM và Ford - từng là những biểu
tượng của ngành sản xuất Mỹ - cũng đã được tài chính hóa thông qua việc
liên tục vươn rộng “cánh tay” tài chính, cùng với việc giảm các hoạt động
sản xuất chủ chốt của mình. Tính đến đầu thế kỷ XXI, các công ty sản xuất
này thu được phần lớn lợi nhuận thông qua các hoạt động tài chính, hơn là
qua các hoạt động sản xuất nòng cốt của mình (xem Vấn đề 18). Ví dụ, năm
2003, 45% lợi nhuận của GE là từ GE Capital. Năm 2004, 80% lợi nhuận
của GM đến từ cánh tay tài chính của mình là GMAC, trong khi đó từ năm
2001 đến 2003, tất cả lợi nhuận của Ford đều do Công ty Tài chính Ford tạo
ra.
Vũ khí hủy diệt hàng loạt?
Kết quả của toàn bộ điều này là một sự tăng trưởng phi thường trong khu
vực tài chính trên toàn thế giới, đặc biệt là tại các nước giàu. Tăng trưởng
không đơn giản là xét một cách tuyệt đối. Điều quan trọng hơn là khu vực
tài chính đã phát triển nhanh hơn - không, phải nó là nhanh hơn rất, rất
nhiều - so với nền kinh tế cơ bản.
Theo một tính toán dựa trên dữ liệu của IMF của Gabriel Palma, một đồng
nghiệp của tôi tại Cambridge và là một nhà nghiên cứu hàng đầu về khủng
hoảng tài chính, tỷ lệ cổ phiếu của tài sản tài chính so với sản lượng đầu ra
trên thế giới tăng từ 1,2 tới 4,4 trong giai đoạn từ năm 1980 đến 2007.
Quy mô tương đối của khu vực tài chính ở các nước giàu thậm chí còn lớn
hơn nhiều. Theo tính toán của ông, tỷ lệ tài sản tài chính so với GDP ở Anh
