với nhau trong một thời gian dài có thể phát triển một ý chí xã
hội đủ mạnh mẽ để giúp họ tạo dựng một văn hóa của riêng
mình - với những quy định, nguyên tắc về quá trình giao tiếp.
Không thể nói với nhau bằng lời, họ giao tiếp với nhau bằng
cách giậm chân lên tường và sử dụng những đoạn dây. Họ có
thể dạy cách giao tiếp này cho những tù nhân mới được đưa
vào, chưa biết đến kiểu mật mã ấy.
Stockdale viết:
... Trong những khoảnh khắc tuyệt vọng, khi đứng trước
ngưỡng cửa cuối cùng của cuộc sống, người ta chợt nhận ra nếu
mình không mang niềm tin hay một chút thi vị nào đấy vào
cuộc sống tù ngục, con người sẽ biến thành một con vật.
Vậy đấy, mật mã từ những tiếng giậm chân bí mật, cách
chiếu sáng... giúp kết nối các cuộc sống và ước mơ của chúng tôi
lại với nhau. Sau đó, xuất hiện nhu cầu sử dụng rộng rãi những
quy tắc và luật lệ áp dụng mật mã tại mỗi phòng giam, tạo
đồng thuận trong phản kháng. Mạng lưới giao tiếp bằng mật
mã này giúp củng cố tình đồng đội qua nhiều tháng, nhiều
năm, cùng chia sẻ tư tưởng chính trị, truyền thống, sự trung
thành.
Hãy lưu ý: Các tù nhân ít khi có dịp nhìn thấy nhau. Tuy
nhiên, thông qua việc sử dụng một cách thông minh 4 kỹ năng,
những tù nhân ấy đã xây dựng được một cộng đồng mạnh mẽ,
một văn hóa sâu sắc, một ý chí xã hội lạ thường. Họ tạo lập ý
thức về một trách nhiệm xã hội, nhờ vậy họ cổ vũ và giúp đỡ
lẫn nhau vượt qua những thời khắc cực kỳ khó khăn.
Thật chí lý với câu nói sau: “Nơi nào có ý chí, nơi đó có
con đường”.
Catherine (con gái tôi):
Mẹ tôi rất yêu kịch nghệ, bà thích lên kế hoạch cho những
chuyến đi xem múa ballet, nghe nhạc giao hưởng, nghe opera,
THÓI QUEN THỨ BA: ƯU TIÊN NHỮNG VIỆC QUAN TRỌNG • 2 4 1
