Hãy cân nhắc sự hữu ích của một chiếc bản đồ chính xác
trong việc giúp bạn tới đích. Một tấm bản đồ không chính xác
còn tồi tệ hơn cả sự vô dụng, nó sẽ khiến bạn định hướng sai.
Hãy tưởng tượng, có khi nào bạn muốn đến một nơi nào đó
trên nước Mỹ mà bạn lại sử dụng bản đồ của châu Âu? Dù cố
gắng cách mấy, bạn vẫn sẽ lạc đường.
Đối với gia đình, có ít nhất ba tấm bản đồ chỉ sai hướng,
cần tránh:
1. Tấm bản đồ “lời khuyên của người khác”. Mọi người vẫn
thường làm một điều trái khoáy, đó là thực hiện trải
nghiệm của mình dựa theo cuộc sống của người khác. Liệu
cặp kính của bạn có phù hợp với người khác? Liệu đôi giày
của bạn có vừa chân của người khác? Trong một vài trường
hợp, có thể phù hợp nhưng hầu hết là không. Những gì
hiệu quả trong hoàn cảnh này không nhất thiết phải có tác
dụng trong các hoàn cảnh khác.
2. Tấm bản đồ “quy ước xã hội”. Khi dựa trên các quy ước,
lý thuyết xã hội, thay vì dựa trên các nguyên tắc, bạn sẽ có
một tấm bản đồ sai hướng. Hãy nhớ lại, lúc chúng ta xem
xét Thói quen thứ 3, những quy ước xã hội không hoàn
toàn tương tự với các nguyên tắc đạo đức nền tảng. Ví dụ,
nếu bạn yêu một đứa trẻ chỉ vì một vài hành vi - thay vì
yêu thương vô điều kiện bản chất vốn có của trẻ, bạn có
thể kiểm soát hành vi đó trong ngắn hạn. Nhưng đứa trẻ
đó sẽ học cách giành được tình yêu bằng sự lặp lại hành vi
mà bạn thích. Sau một thời gian, liệu việc này có thể đem
lại một kết quả tốt đẹp? Liệu nó có thể mang lại một bức
tranh về “tình yêu thực sự” là gì hay không?
3. Tấm bản đồ “mặc định”. Một trong những tấm bản đồ tinh
vi nhất là dựa trên những mặc định sẵn có, dựa trên đặc
điểm di truyền và hoàn cảnh sống. Những người sống theo
tấm bản đồ này có xu hướng nói và nghĩ theo kiểu:
4 9 6 • 7 THÓI QUEN TẠO GIA ĐÌNH HẠNH PHÚC
