phạm tội. Không lâu sau khi được trao quy chế tị nạn, tháng 11 năm
2003, Berezovsky tới Georgia để thăm người bạn cũ Badri
Patakartsishvili. Đó là một hành trình nguy hiểm và trước khi khởi
hành, ông ta bí mật đổi tên và làm hộ chiếu lấy tên Platon Yelenin.
Có vẻ như cái thói quen lén lút ấy thật khó bỏ.
Giống như vụ bắt giữ Khodorkovsky sau đó, việc truy đuổi hai
trong số những ông trùm hàng đầu quốc gia là một bước ngoặt
trong lịch sử của nền chính trị Nga. Những ngón tay giờ không còn
có thể che khuất mặt trời được nữa. Yeltsin, người bênh vực họ bao
lâu nay, hiện đang sống lặng lẽ dưới sự bảo đảm của một sắc lệnh
về quyền miễn trừ truy tố. Một phần của sắc lệnh đó như sau:
“Tổng thống Liên bang Nga, đã hoàn thành trọng trách, được hưởng
quyền miễn trừ… Ngài sẽ không phải chịu bất kỳ thủ tục, biện pháp
giam giữ hay câu lưu hành chính và tố tụng hình sự nào; Ngài sẽ
không phải chịu các cuộc điều tra về đất đai và không phải chịu
thẩm vấn hay điều tra cá nhân.” Trong một đất nước mà các cáo
buộc giả tạo vốn là thủ thuật của nhiều lãnh đạo chính trị thì một sự
bảo vệ như thế có thể được coi là sự khôn ngoan hiếm thấy, nhưng
một phần của thỏa thuận là Cựu Tổng thống Yeltsin không được
can thiệp vào chính trường. Thế là những tỷ phú mà ông tạo ra giờ
đã trở nên yếu đuối hơn bao giờ hết.
Giành chiến thắng trong những nỗ lực đầu tiên chống lại các
ông trùm, Putin bắt đầu tìm cách buộc họ phải tuân lệnh. Ông áp
dụng theo cách thức của Anwar Sadat khi ông này kế vị Tướng
Nasser làm Tổng thống Ai Cập năm 1970. Sadat thừa kế một chính
đảng vượt trội, và trong một nỗ lực nhằm xây dựng hình ảnh đa đảng
trong tiến trình chính trị, ông chia đảng này ra thành một số tổ
chức riêng biệt. Quyền lực của ông không suy giảm nhưng hình ảnh
của ông lại giống một nhà dân chủ. Tương tự như vậy, Putin cho
