Chú ý: khi u nhỏ hơn rất nhiều so với c thì các công thức biến đổi Lorenzt
quay trở về công thức cộng Galileo.
3. Giải thích thí nghiệm Fizeau bằng công thức biến đổi
Lorentz
TOP
Fizeau thực hiện thí nghiệm vào năm 1951 với mục đích là đo vận tốc ánh
sáng trong môi trường chuyển động. Ta biết vận tốc của ánh sáng trong một môi
trường có chiết suất n bằng v=c/n. Nếu ánh sáng truyền trong môi trường mà
bản thân môi trường lại chuyển động với vận tốc u khá lớn gần với vận tốc ánh
sáng thì tốc độ truyền của ánh sáng trong môi trường đó so với hệ qui chiếu
đứng yên sẽ thay đổi.
Mô tả: Một tia sáng đơn sắc đi từ nguồn sáng laser A đến bản nửa
phản xạ và nửa truyền qua B chia làm hai tia. Hệ tia phản xạ BKDEB sau khi
phản xạ trên gương B một lần nữa đi vào máy giao thoa F. Hệ tia truyền qua và
phản xạ BEDKB sau khi truyền qua gương B một lần nữa đi vào cùng đi vào
máy giao thoa F. Hai tia sáng kể trên đi qua một quãng đường như nhau nhưng
các tia sáng khi đi qua quãng đường KD và BE thì truyền qua chất lỏng. Nếu
môi trường chất lỏng đứng yên thì hiệu quang trình của hai tia sáng vào F là
như nhau. Tuy nhiên trong thí nghiệm thì môi trường là đang chuyển động với
vận tốc u (hình 1.7) Ðiều nầy làm cho hiệu quang trình của hai tia sáng vào F là
thay đổi , dẫn đến sự lệch của vân sáng trung tâm. Ðo độ lệch của vân sáng
trung tâm, ta có thể tính lại hiệu quang trình của hai tia. Nếu đo chính xác các
