có thiện cảm với những nhân vật trong ủy ban khẩn cấp, đã kể lại về cuộc
họp tai hại với các đồng sự cùng cấp của Bộ Quốc phòng sáng 19 tháng
tám. Tại cuộc họp này người ta đã thông qua quyết định điều quân đội về
Moxcva.
Nguyên soái kể: “Chúng tôi ngồi và chẳng hiểu phải làm gì, phải hành
động ra sao. Cả ông ấy (nguyên soái Iazov) nữa, nói chung, cũng không cho
mọi người có thời gian để bàn bạc. Iazov nói ngắn gọn, chỉ đúng 10-15
phút… Ra ngoài, ông ấy giải thích rằng Gorbachov bị ốm, ngày mai kí hiệp
ước liên bang nhưng trong trường hợp này thì không thể kí được rồi. Nhưng
để mọi người an tâm, tình trạng khẩn cấp sẽ được ban bố… Quân đội được
đặt trong tình trạng sẵn sàng chiến đấu cao. Hãy hành động!” Ông ấy không
cho phép được hỏi, và nói chung, không một ai muốn hỏi… Mọi người ra
xe và giải tán. Không ai nói một lời. Chúng tôi ngại nhau. Đấy, đúng như
vậy đấy…”.
Vâng, bởi vì dự họp Hội đồng Quốc phòng toàn là những quan chức quân
sự chóp bu của cả nước: Các thứ trưởng quốc phòng, các tư lệnh quân
chủng thuộc lực lượng vũ trang. Còn Iazov cũng chỉ nói với họ vẻn vẹn
dăm mười phút đồng hồ. Và… hỏi thì không được phép! Tình hình tương tự
cũng diễn ra như vậy tại ban lãnh đạo cao nhất của KGB. Có người cho
rằng đã phải mất nhiều thì giờ với Carpukhin để thuyết phục anh.
Tôi đã gặp Carpukhin hồi mùa đông năm 1991, mấy tháng sau cuộc
chính biến Tháng Tám. Anh nói cũng vẫn những điều tương tự như
Saposhnicov: “Chúng tôi ngồi và không hiểu…”. Nhưng chính đêm 18 rạng
sáng 19 tháng tám hầu như ai cũng rõ là người ta đã hành động theo như kế
hoạch đã định từ trước, một kế hoạch đúng là chẳng khiến ai thật sự nghi
ngờ. Đúng 4 giờ sáng một mệnh lệnh phát đi từ Criutrcov: Triển khai quân
tới khu nhà nghỉ “Arkhangel”, nếu cần thì tăng cường thêm chốt bảo vệ.
Carpukhin tập hợp sáu mươi người và xuất phát. Họ dừng lại cách khu nhà
nghỉ khoảng ba cây số và chờ chỉ thị. Từ đó bắt đầu xuất hiện những
chuyện bịa đặt về đội đặc nhiệm. Những chuyện này hôm nay có thể tập
hợp lại thành một cuốn sách đáng kinh ngạc với tiêu đề Những chuyện thêu
