Dostoevsky
Anh em nhà Caramazov
Dịch giả: Phạm Mạnh Hùng
Chương 7
Tổng quan lịch sử
- Giám định của các nhà y học muốn chứng minh với chúng ta rằng bị cáo
đầu óc không bình thường và mắc bệnh cuồng. Tôi khẳng định rằng anh ta
đầu óc bình thường, nhưng như thế càng tệ hại hơn: không bình thường thi
có lẽ còn thông minh hơn nhiều. Còn về việc anh ta mắc bệnh cuồng thì tôi
đồng ý, nhưng chính chỉ ở một điểm - điểm mà giám định đã chỉ ra, tức là
quan điểm của bị cáo về ba ngàn đồng ấy mà coi như cha còn thiếu anh ta.
Tuy nhiên, có lẽ có thể tìm ra quan điểm gần hơn nhiều để giải thích sự
cuồng nộ của bị cáo về số tiền ấy hơn là khuynh hướng mất trí. Về phần tôi,
tôi hoàn toàn đồng ý với ý kiến của ông bác sĩ trẻ thấy rằng bị cáo đang và
đã có khả năng trí tuệ đầy đủ và bình thường, chỉ cáu kỉnh và oán hận.
Duyên do không phải là ba ngàn đồng, đối tượng gây oán giận thường
xuyên và điên cuồng của bị cáo, không phải là ở số tiền, mà là một nguyên
nhân đặc biệt khiến anh ta tức giận. Ấy là sự ghen tuông!
Đến đây Ippolit Kirinlovich trình bày tràng giang đại hải toàn bộ sự say mê
tai hại của bị cáo đối với Grusenka. Bắt đầu từ lúc bị cáo đến tìm "cô nàng
trẻ tuổi" để "đánh cô ta", nói theo lời của chính anh ta, Ippolit Kirinlovich
giải thích, "nhưng đáng lẽ đánh cô ta, anh ta lại ở dưới chân cô ta" - mối
tình ấy bắt đầu từ đó. Đồng thời ông già cha bị cáo cũng ngấp nghé cô
nàng, - sự trùng hợp kỳ dị và tai hại, vì cả hai trái tim cùng bốc lửa, cùng
một lúc, tuy trước đó cả hai cũng biết và đã gặp nhân vật này, - cả hai trái
tim cùng bừng lên ngọn lửa say mê mãnh liệt, đúng chất nhà Karamazov. Ở
đây chúng ta có sự thừa nhận của chính cô ta: "Tôi chế nhạo cả hai cha
con". Phải, cô nàng muốn chế nhạo cả cha và con: trước kia cô ta không
định thế, vậy mà đột nhiên dự định ấy len vào óc cô ta, rốt cuộc cả hai cha
