suốt đời thì cũng là một thời gian dài". Đáp lại câu hỏi nôn nóng của Ivan
Fedorovich rằng "như vậy là nó điên à?", họ trả lời rằng, "theo nghĩa đầy
đủ của từ đó thì không, nhưng có có nhận thấy một số dấu hiệu bất bình
thường". Ivan quyết định tự mình nhận biết những cái bất bình thường ấy.
Ở bệnh viện người ta lập tức cho chàng gặp hắn.
Xmerdiakov ở một chỗ riêng và nằm trên một chiếc giường. Ngay bên
giường hắn là giường của một tiểu thị dân thành phố đã suy yếu lắm rồi,
toàn thân sưng phù lên, rõ ràng chỉ mai kia là chết, không thể gây trở ngại
gì cho cuộc chuyện trò. Thấy Ivan Fedorovich, Xmerdiakov cười ngờ vực
và lúc đầu tuồng như rụt rè. Ít ra Ivan Fedorovich thoáng nghĩ như vậy.
Nhưng đấy chỉ là khoáng khắc, trái lại suốt thời gian còn lại Xmerdiakov
khiến chàng sửng sốt vì sự điềm tĩnh của hắn. Thoạt nhìn hắn, Ivan
Fedorovich thấy chắc ngay bệnh tình của hắn cực kỳ trầm trọng: hắn gầy và
yếu, nói chậm, dường như cử động lưỡi khó khăn; hắn gầy và vàng đi rất
nhiều. Suốt hai mươi phút gặp gỡ, hắn kêu đau đầu và nhức mỏi tất cả các
khớp xương. Khuôn mặt hoạn quan khô gầy dường như quắt nhỏ đi, tóc
bên thái dương dựng đứng, trên đầu chỏm lên chỉ một túm tóc. Nhưng mắt
trái nheo nheo, dường như ám chỉ điều gì, vẫn bộc lộ Xmerdiakov trước
đây. "Nói chuyện với người thông minh thật thú vị". - Ivan Fedorovich chợt
nhớ tới. Chàng ngồi xuống chiếc ghế đẩu ở chân giường. Xmerdiakov đau
khổ động đậy toàn thân trên giường, nhưng không lên tiếng trước nên, vẫn
im lặng nhìn, dường như không tò mò lắm.
- Có thể nói chuyện với tao được không? - Ivan Fedorovich hỏi, - tao không
làm mày mệt lắm đâu.
- Được chứ ạ. - Xmerdiakov trả lời lúng túng bằng giọng yếu ớt - Cậu đến
đã lâu chưa ạ? - Hắn nói thêm một cách độ lượng, như khuyến khích vị
khách bối rối.
