trung lập. Clive đưa quân lên bờ, họ gặp và đánh tan lực lượng Ấn Độ ở đó,
viên thái thú lập tức đề nghị ngừng bắn và thậm chí còn tìm cách liên minh
với Anh, ông ta cũng từ bỏ tất cả những yêu sách đã dẫn đến cuộc tấn công
vào Calcutta. Sau một hồi do dự, đề nghị của ông này được chấp nhận. Clive
và Watson quay sang tấn công Chandernagore và buộc những người định cư
Pháp ở đây phải đầu hàng.
Viên thái thú – chưa từng nghĩ rằng có thể để cho việc đó xảy ra – cảm
thấy bị coi thường và lập tức liên lạc với Bussy ở Deccan. Clive biết rõ tất
cả mưu ma chước quỷ được thực hiện một cách thiếu quyết đoán, rất phù
hợp với tính cách của một người vừa yếu đuối vừa bội tín như ông ta, và
nhận thức được rằng dưới quyền cai trị của một người như thế sẽ chẳng thể
hi vọng vào một nền hoà bình lâu dài hay buôn bán ổn định, bởi vậy đã âm
mưu lật đổ ông ta, không cần thiết phải trình bày chi tiết âm mưu này ở đây.
Kết quả là chiến tranh lại bùng nổ, và Clive với 3.000 quân, một phần ba
trong số đó là người Anh, đối đầu với viên thái thú cùng 15.000 kị binh và
30.000 lính bộ binh, chênh lệch về pháo binh cũng gần như thế. Clive đã
chiến đấu với lực lượng chênh lệch như thế, và ngày 23 tháng 6 năm 1757
đã giành chiến thắng ở Plassey – đó cũng là ngày mà sau này mọi người coi
là ngày thành lập đế chế Anh ở Ấn Độ. Sau khi lật đổ được viên thái thú cũ,
một trong những người tham gia chống lại ông ta, tay sai của Anh và phụ
thuộc vào sự giúp đỡ của Anh, được đưa lên cầm quyền. Bengal thuộc
quyền kiểm soát của Anh như thế, và đây cũng là thành quả đầu tiên của
Anh trên bán đảo Ấn Độ, “Clive”, một nhà sử học Pháp viết, “hiểu và đem
ra áp dụng hệ thống của Dupleix”.
Đúng như thế, thậm chí còn có thể nói rằng cái nền tảng được thiết lập
theo cách đó sẽ không bao giờ có thể giữ được hoặc dựng được ngôi nhà
trên đó nếu như Anh không kiểm soát được mặt biển. Lúc đó, ở Ấn Độ chỉ
cần một ít người châu Âu, được những người can đảm và thông minh dẫn
dắt, sẵn sàng chia nhau cái mà họ có thể chiếm được và dùng những liên
minh sáng suốt trợ giúp thì họ có thể giữ được sự nghiệp của mình, thậm chí
ngay cả khi lực lượng bản địa đông hơn hẳn về quân số; nhưng nhất thiết là
