8. ANH EM HỌ ĐỖ - ĐỖ THỪA LUÔNG, ĐỖ
THỪA TỰ OANH LIỆT CHỐNG QUÂN PHÁP
Ngoài các danh nhân đã theo phò chúa Nguyễn Ánh, và một tu sĩ đã
được vua Minh Mạng tưởng lệ đã kể trên, vùng Bạc Liêu – Cà Mau đến khi
có gót sắt của quân đội Pháp xâm lăng vào đời Tự Đức, lại được vinh dự
ghi tên hai anh em Đỗ Thừa Luông, Đỗ Thừa Tự.
Cuộc chinh phục của Pháp quân bắt đầu, Bạc Liêu, cũng như nhiều
tỉnh khác của miền Nam, đã tỏ tinh thần bất khuất của dân tộc bằng những
cuộc khởi nghĩa chống xâm lăng, đem xương máu viết nên trang hùng sử.
Ngọn cờ khởi nghĩa được dựng lên đầu tiên ở Cái Tàu, làng Khánh
An. Hai chàng thanh niên đầy nhiệt huyết : Đỗ Thừa Luông, Đỗ Thừa Tự,
con trai của vị võ cử nhân Đỗ Văn Nhân, đã đứng ra qui tụ nghĩa quân
kháng chiến vào năm 1872.
Hùng khí có dư, hy sinh không thiếu, dần dần anh em họ Đỗ lập
nhiều chiến công oanh liệt, khiến quân Pháp phải khiếp đảm. Dưới sự chỉ
huy của anh em ông, nghĩa quân từng đoạt được cả súng đại bác của quân
địch, mà đem bố trí tại vùng U Minh hạ, phản công lại rất hữu hiệu.
Nhưng trong tình thế đất nước đã dần dần bị thôn tính, thêm hạng
xu mị dần dần cũng quá nhiều ngã theo ngọn cờ tam sắc, lực lượng kháng
chiến của anh em họ Đỗ dẫu hùng mạnh đến thế nào, vẫn khó cứu vãn toàn
thể đồng bào, lãnh thổ đã bị chà đạp dưới gót chân xâm lược !
Tuy nhiên, Anh hùng tử khí hùng nào tử ! Tinh thần Đỗ Thừa
Luông, Đỗ Thừa Tự muôn năm hằng sáng chói tỉnh Bạc Liêu.