Daniel Grandclément
BẢO ĐẠI, HAY LÀ NHỮNG NGÀY CUỐI CÙNG CỦA VƯƠNG QUỐC
AN NAM
Dịch giả : Chưa rõ
Chương 11
Ngày 22 tháng 9 năm 1940, quân đội Phù Tang tiến vào Bắc Kỳ.
Đây không phải là sự đảo lộn gì lớn đối với Bảo Đại. Ở Huế các thói quen của
ông vẫn y nguyên. Trong phần lớn thời gian chiến tranh Thái Bình Dương,
Hoàng hậu Nam Phương và các con vẫn ở Đà Lạt. Lúc này chiến tranh chưa ảnh
hưởng gì lớn lắm đối với nước An Nam của Bảo Đại. Nhờ khoảng cách còn xa
các vùng chiến sự và chính sách khôn khéo của Toàn quyền Decoux mà Đông
Dương vẫn y nguyên một cách kỳ lạ. Nhưng người "bản xứ" mới chỉ biết chiến
tranh thế giới qua báo chí. Mặc dù thất bại ở chính quốc và những đảo lộn chính
trị tiếp theo, nước Pháp vẫn giữ nguyên uy quyền của mình ở Đông Dương.
Người Nhật vẫn kín đáo. Họ đóng quân xa trung tâm các thành phố, dân chúng
ít trông thấy họ: Quân đội của nước Mặt Trời Mọc còn nhiều việc phải làm ở
những nơi khác. Tuy nhiên họ vẫn hiện hữu, hùng mạnh và đe doạ.
Thoạt đầu, người dân thường tỏ ra ít nể trọng người Nhật. Elula Perrin, một nữ
ký giả Pháp trẻ tuổi có mặt ở Huế năm 1940 viết: "Những người Nhật đầu tiên
kéo vào chiếm đóng Đông Dương là những người lính đẹp trai, thân hình cao
lớn, tính tình cương nghị và hiếu động, mũi thẳng, đầu trọc đội mũ calô có mảnh
vải che kín gáy. Đó là những người Nhật phương bắc... Cuộc chiến tranh Nga-
Nhật năm 1904 hẳn đã để lại những đứa con lai... Họ đi bộ hoặc ngồi trên xe ôtô
tải, cất tiếng hát trầm hùng những hành khúc rất nhịp nhàng"(1).
Nhưng những người lính hiếu động ấy không chỉ làm chiến tranh như thêu thùa
đăng-ten. Mấy hôm trước họ đã hạ sát tám trăm lính Pháp và Việt. Những cuộc
thương lượng về việc cho họ đóng quân ở Bắc và Trung Kỳ đã kéo dài và hình
như kết quả đạt được không được rõ ràng lắm. Họ đã tấn công nhanh gọn các
đồn Pháp ở bắc Lạng Sơn gần biên giới Trung Hoa. Sau đó họ đấu dịu và trước
sự phản đối kịch liệt của chính phủ Vichy ở Pháp, họ đã rút lui.
Quân đội Thiên hoàng không chiếm đóng Trung Kỳ. Sự có mặt của họ chỉ được
chứng thực bằng một hiệp định mơ hồ về phòng thủ chung(2), nói theo một cách
