phủ chăm sóc(8).
Ông Lê Văn Hiến, bộ trưởng Lao động, trong một chuyến công cán đặc biệt vào
các tỉnh phía Nam, đã đến thăm bà Vĩnh Thuỵ. Nhân danh chính phủ ông chính
thức đề nghị bà cùng các con ra sống ở Hà Nội.
Đó là một vinh dự mà chính phủ dành cho bà. Nhưng bà cựu hoàng đáp lại một
cách từ tốn: Bà rất sung sướng được thấy ngày vinh quang của xứ sở. "Bà không
mong gì cho cá nhân bà, cho gia đình bà cả. Bà chỉ mong sao cho cho nển độc
lập của nước nhà được vững bền. Bà cũng mong được có dip ra Bắc để thăm
đồng bào Bắc Bộ nhưng như vậy sẽ tổn hao và phiền phức cho chính phủ nên bà
hẹn chờ ngày nước nhà được độc lập chính phủ khỏi cơn khó khăn, bà sẽ ra
Bắc. Bà rất mong chồng bà đem hết tài sức giúp chính phủ".(9)
Trong lúc Vĩnh Thuỵ đang sống lưu vong tại Trung Hoa, trong phiên họp ngày
20 tháng 5 năm 1946, sau khi nghe Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Tường Tam
báo cáo về tình hình gia đình bà Vĩnh Thuỵ, Hội đồng chính phủ quyết định sẽ
dùng đủ phương pháp để lo cho sự an toàn gia đình ông Cố vấn, và nếu bà Cố
vấn ưng ra ngoài Bắc hoặc ưng thế nào thì chính phủ sẽ tuỳ lo liệu(10).
Tại sao bà khước từ lời đề nghị ra Hà Nội cùng sống với ông cố vấn? Hẳn bà
biết quá rõ tính nết của ông chồng, bà có ra Hà Nội ở cùng, vị tất dã làm ông
chấm dứt thói trăng hoa của ông, hơn thế nữa xung đột gia đình được phơi bày
trước mắt mọi người chỉ làm mọi người chê cười, làm hoen ố thêm uy tín ông cố
vấn và khơi sâu thêm nỗi chua xót của bà.
Chú thích:
(1) Cung An Định là nơi ở của bà Hoàng Thái hậu Từ Cung cho đến năm 1954,
sau đó Ngô Đình Diệm buộc bà phải rời cung. Sau năm 1975, cung An Định trở
thành di tích của cố đô Huế.
(2) Báo Quyết chiến, cơ quan ủng hộ chính quyền nhân dân cách mệnh tại
Thuận Hoá, xuất bản ngày 18 tháng 9 năm 1945.
(3) Báo Dân quốc xuất bản tại Hà Nộị ngày 24 tháng 9 năm 1945.
(4) Đại tá Cédille, được De Gaulle cử làm uỷ viên cộng hoà Pháp tại miền Nam
Việt Nam nhảy dù xuống Lộc Ninh ngày 22 tháng 8 năm 1945 bị Nhật bắt đưa
về Sài Gòn trao cho Gracey, trưởng phái bộ Anh (ND).
(5) COM, bộ Pháp quốc Hải ngoại, Hồ sơ 1211, NF.
