BẢO ĐẠI, HAY LÀ NHỮNG NGÀY CUỐI CÙNG CỦA VƯƠNG QUỐC AN NAM - Trang 194

hay không có cả nghị lực vững vàng. Hình như ông để mặc cho ngọn gió đẩy
ông theo chiều hướng tốt.
Đến lúc phải trở về, cựu hoàng thông báo thẳng thừng với các thành viên trong
phái đoàn "Tôi ở lại, tôi sẽ đi du lịch". Ông thêm: "Nếu gặp vợ tôi, nhờ các ông
nói giúp tôi khỏe".
Hà Phú Hương nổi giận, không giữ được những điều kìm nén trong lòng từ lúc
ra đi : "Thưa ngài, ngài chỉ nghĩ đến ăn chơi, gái và cờ bạc".
Cựu hoàng mỉm cười nhưng không nói gì. Nhận xét của ông Hương đâu có sai
sự thật. Chuyện nầy do Hương thuật lại, chuyện kể chắc có thể khác nếu mấy
tháng sau Bảo Đại không chống lại những người cộng sản.
Rõ ràng là cựu hoàng không trở về với gia đình. Một học sinh trốn học. Một vấn
đề chính trị cao siêu hay đơn giản chỉ là lo cho sinh mạng không bảo đảm an
toàn, nếu trở về với cách mạng là vấn đề an toàn. Bỏ trốn hay chỉ là vắng mặt,
vấn đề nầy ông đã lưỡng lự lẩn tránh từ khi cách mạng nổ ra, bây giờ ông mới
giải quyết.
Quyết định của cố vấn khiến mọi người sửng sốt.
Phái đoàn Việt Nam nghe Bảo Đại nói vậy tưng hửng như từ trên cao rơi xuống.
Muốn hay không, đoàn cũng phải rời Trung Hoa về nước. Ngoài Bảo Đại,
Nghiêm Kế Tổ cũng ở lại không chịu về. Từ sau hiệp định 6 tháng 3, quân Pháp
thay thế quân Trung Hoa lo giải giáp và hồi hương quân Nhật. Quân của tướng
Lư Hán rút khỏi miền Bắc, các đảng phái đội lốt quốc gia chống phá cách mạng
mất luôn chỗ dựa. Chính phủ nhân cơ hội nầy thẳng tay trừng trị chúng, giải tán
các toán vũ trang, xoá bỏ chính quyền ly khai ở một số tỉnh.
Ông Hương và Nguyễn Công Truyền trở về Hà Nội để báo cáo với chủ tịch Hồ
Chí Minh. Biết nói gì đây?
Một cuộc chạy trốn, một sự đào ngũ hay chỉ là ý muốn ngông cuồng đi du lịch?
Kể lại có ích gì. Bình thường ra, phái bộ đi Trung Hoa sẽ phải có một người ở
lại Trung Hoa là đại diện như trong quyết định của hội đồng chính phủ trong
phiên họp ngày 11 tháng 3 năm 1946. Nhưng người đó là ai? Hồ Chí Minh chắc
chắn biết trước ý định của ông cố vấn tối cao. Ông có viết thư cho Bảo Đại bảo
ông ta ở lại chờ lệnh mới không?
Không ai khẳng định điều nầy. Ngoài mặt ông tỏ ý tiếc sự lựa chọn của Bảo Đại.
Tuy nhiên nhịp cầu không vì thế bị cắt đứt. Hơn thế nữa, Hồ Chí Minh còn