BẢO ĐẠI, HAY LÀ NHỮNG NGÀY CUỐI CÙNG CỦA VƯƠNG QUỐC AN NAM - Trang 215

ngoài sân. Các tu sĩ hốt hoảng trèo lên mái nhà để phát hiện hung thủ nhưng
chẳng thấy ai, không biết có phải Việt Minh định bắn lén Bảo Long không. Mọi
người trong trường bàng hoàng lo ngại. Bà Nam Phương càng tin vào luận điệu
của người Pháp. Bà thấy cần quyết định dứt khoát ra đi rời khỏi trường dòng để
tìm một nơi ẩn náu bên kia phòng tuyến. Ông Bảo Long kể lại: "Người Pháp
cũng khéo chơi, thông qua các tu sĩ Cứu thế, họ ra sức lung lạc tinh thần mẹ tôi.
Cứ xem cách Việt Minh đối xử và che chở cho bà nội tôi, Đức Hoàng Thái hậu
Từ Cung lúc nầy đang đi tản cư, tôi thiết nghĩ rằng họ sẽ đến tìm và sẽ đón mẹ
tôi và các em đi tản cư trong vùng họ kiểm soát. Bởi lẽ có chúng tôi đứng về
phía họ, họ sẽ càng được nhân dân ủng hộ".
Nhưng đã quá muộn rồi. Vào tháng 4 năm 1947, bà Hoàng hậu dứt khoát vĩnh
biệt tấm bình phong trung lập Canada. Chấp nhận sự giúp đỡ của Pháp có nghĩa
là dưới con mắt của Việt Minh, của tất cả mọi người dân Việt Nam và thế giới,
bà cựu Hoàng hậu đã chạy theo Pháp.
Ông Bảo Long nói tiếp: "Nhưng nếu mẹ tôi ngả theo Việt Minh thì sao? Tôi cho
rằng nếu được như vậy thì vị thế của Việt Minh trước người Pháp sẽ được củng
cố khá mạnh và có thể máu sẽ đổ ít hơn. Việc mẹ tôi rời khỏi sự che chở của
người Canada chắc chắn đã không giúp được gì cha tôi mà chỉ khiến ông càng
dứt khoát rời bỏ cụ Hồ. Về mẹ tôi, tôi thấy bà là một người phụ nữ hiền thục, có
phẩm hạnh đáng quý, vào thời điểm thúc bách đó chỉ một mực lo làm sao cho
các con được yên ổn chứ không có tham vọng gì về chính trị. Cũng có thể lúc
nầy cha tôi đang ở quá xa, bà không có cách nào liên lạc được. Còn trường hợp
cha tôi sau nầy thì khác, ông đã đắn đo rất nhiều trước khi quay về hợp tác với
người Pháp".
Đúng vậy. Không thể liên lạc được với Bảo Đại lúc nầy đang ở Trung Quốc, bà
Hoàng hậu đã tự quyết định một mình. Cũng có thể người Pháp đã tính toán xa
hơn nên đã quyết định đón mẹ con bà để sau nầy có con bài Bảo Long nếu
không lôi kéo được Bảo Đại nhận một giải phảp có lợi cho họ.
Về phần các cha xứ, họ cũng thấy nhẹ mình, mẹ con bà ra khỏi trường dòng
phải chăng họ đã tác động để bà đi đến quyết định như vậy. Họ không muốn liên
luỵ về chính trị. Tuy các cha xứ là người Canada trung lập, nhưng là Canada gốc
Pháp nên cũng không tránh được nghi ngại ngờ vực của nhà cầm quyền Việt
Minh. Kể lại chuyện cũ, Cha bề trên của nhà thờ Cứu thế ở Huế thừa nhận: