BẢO ĐẠI, HAY LÀ NHỮNG NGÀY CUỐI CÙNG CỦA VƯƠNG QUỐC AN NAM - Trang 73

Ảnh: Vua Thành Thái
Cựu hoàng có nhiều bà phi nhưng vẫn thích quan hệ với người con gái bình dân.
Nay bà trở thành Hoàng Thái hậu, mẹ của vua mới lập. Vị thế của bà chẳng tốt
hơn ư? Một tình cảnh hợp với con mình đẻ ra. Không?
Các hàng rào ngăn cách các giai tầng xã hội, tập quán tục lệ cũ còn đó... Nguồn
gốc xuất thân của bà quá thấp hèn... Bà không mong đợi một chút vinh hoa
nào... Một đề tài lý thú cho một cuốn tiểu thuyết bình dân đầu thế kỷ XX, mà
chưa có một nhà văn nào khai thác.
Chính phủ bảo hộ tiến hành mọi biện pháp để bảo đảm mấy năm sau không trở
lại một tình huơng đối đầu với vua. Bệnh "điên" của Thành Thái, những hoang
tưởng tính dục và bệnh hoạn có lẽ chỉ là lý do đưa ra để che đậy động cơ thật sự
là muốn loại trừ một ông vua có tinh thần dân tộc và "cứng đầu, cứng cổ" với
chính quyền bảo hộ.
Báo chí Pháp đưa ra nhưng lý do dẫn đến việc chọn Duy Tân lên làm vua thay
Thành Thái. Cũng tờ báo Illustration (Minh hoạ) đã miêu tả câu chuyện kỳ lạ
chọn người kế vị ngai vàng với giọng điệu trịch thượng:
"Một buổi sáng, quan Toàn quyền và quan Khâm sứ đi cùng với một thiếu tá
quân y đến cung điện để tìm xem ai có thể đưa lên làm vua. Số phận kỳ lạ của
hai quan chức của Cộng hoà Pháp. Một cách trịnh trọng, phù hợp với một nhiệm
vụ tương tự, hai vị tiến vào hậu cung. Tại đây mọi người phụ nữ, trẻ em, thái