BẢO ĐẠI, HAY LÀ NHỮNG NGÀY CUỐI CÙNG CỦA VƯƠNG QUỐC AN NAM - Trang 8

họ, lặng lẽ khinh rẻ nhìn đám quan lại khom lưng trước mặt Hoàng đế tung hô
vạn tuế. Ông sẽ là một đấng quân vương anh minh, nhân từ được người Pháp
không tiếc lời ca ngợi.
Cũng như các bậc tiên đế, ông trở thành con của Trời - Thiên tử, nửa là thần
thánh trên cao, nửa là con người trần thế, là đấng thượng đẳng toàn năng ở hạ
giới người giữ thế cân bằng cho mọi tầng lớp trong xã hội, từ nông dân đến dân
chài, từ thường dân đến binh sĩ. Mọi người thấy ở ông nguồn ánh sáng chỉ
đường, làm trọng tài giữa thiện và ác, hết thảy đều sùng bái, tôn thờ ông như
mặt trời, như sấm sét dưới bầu trời.
Ở cái xứ An Nam nóng nực và căng thẳng này, tất cả mọi người, bất kể làm
nghề gì, giàu sang hay nghèo hèn, địa vị xã hội ra sao, đều say sưa bàn tán về
chính trị, Từ đầu thế kỷ, các trào lưu tư tưởng, các phong trào cách mạng đã
khuấy động họ. Đa số dân xứ Huế đều hân hoan hoặc dù sao thì cũng hài lòng
với việe phục hưng ngai vàng đã bị bỏ trống từ khi vua Khải Định băng hà.
Ngay cả những người cách mạng, những nhà quốc gia cực đoan tất cả đều bực
bội, thấy như bị sỉ nhục trước sự bàng quan của hàng triệu người Việt Nam khác
ở Sài Gòn hay Hà Nội coi cố đô Huế như thuộc về quá khứ rồi.
Đám đông người hiếu kỳ, những người lái đò trên sông Hương lân la đến tận
Ngọ môn, khu vực đẹp nhất kinh thành để đọc cáo thị, nhất là những đạo dụ của
triều đình.
Một đạo dụ xác nhận ý nguyện của dân chúng. Vua Bảo Đại sẽ trở về - Một xứ
sở lạ lùng phân chia thành ba miền Trung, Nam, Bắc, với ba chế độ cai trị khác
nhau ở mỗi miền biệt lập nhau nhưng tất cả đều phục tùng luật pháp chung của
quan thầy Pháp. Nhà vua chỉ có quyền hành ở Trung Kỳ, cái xứ nhỏ bé, rất
nghèo và rất xa cách các trào lưu trên thế giới. Nước Việt Nam trước đây qui tụ
ba miền nay thực tế không còn nữa.
Nội dung đạo dụ rõ ràng, cho biết chính xác tháng 9 năm 1932 vua Bảo Đại sẽ
về nước, đúng dịp kỷ niệm ngày sinh thứ 20 của Ngài.
Thật đúng lúc! Bảo Đại đã ra đi từ khá lâu rồi, gần 10 năm, thần dân đang sốt
ruột ngóng chờ. Tờ La Dépêche Coloniale (2) (Tin điện thuộc địa) tán tụng:
"Đức Vua có biết hàng triệu thần dân đang ngắm sao, ngóng gió, nhìn mây nước
để cố tiên đoán triều đại mới sẽ ra sao không?".
Báo chí trong nước đã đăng nhiều bài về thời gian học tập chuyên cần của Nhà