Chương 9
Thuật vừa nhắc đến vụ gặt tranh điền, như nhắc đến một bóng ma từ
mấy năm nay vẫn ám ảnh ông Chủ tịch Xã.
Thực, bấy giờ Thuật chưa làm Chủ tịch, mới chỉ làm Phó chủ tịch phụ
trách công an, cái chân Đĩnh ngoài Phương Lưu đảm trách bây giờ. Còn
Lận bấy giờ làm Phó chủ nhiệm Hợp tác xã toàn Xã. Vừa sáp nhập bốn
Hợp tác xã ở bốn làng thành Hợp tác xã toàn Xã được vụ trước, vụ sau liền
xẩy ra cuộc tranh điền có một không hai trong lịch sử điền địa, không
những của Xã này, mà còn của cả Huyện này, tính đến ngày ấy.
Nguyên cánh đồng Mái xa xưa là ruộng của dân ngoài xóm Trại, thuộc
loại mật điền, cấy năm hai vụ chiêm mùa ăn chắc. Khi sáp nhập bốn Hợp
tác xã làng thành Hợp tác xã có quy mô toàn Xã, ruộng đất gần xa, tốt xấu
được dồn lại, rồi chia đều cho các Đội sản xuất, cũng là bốn làng, bốn Hợp
tác xã trước đây. Vậy là để cho công bằng, có gần có xa, có tốt có xấu, Xã
viên của Đội này, làng này có khi phải sang tận cánh đồng ở ngay sát làng
kia, Đội kia để nước nôi, cày bừa, phân gio, cấy gặt. Còn ruộng kề làng
mình có khi lại dân làng khác kéo nhau sang cày bừa, nước nôi, phân gio,
cấy gặt cũng là chuyện thường. Kể cũng vui, người làng này với người làng
kia nếu không có sự bình quân, công bằng đất đai canh tác, có khi cả năm,
cả đời cũng chẳng qua lại làng nhau làm gì. Giờ bỗng dưng một năm tứ
mùa không biết bao nhiêu lần đi lại, không chỉ đi lại bằng đôi chân, còn
dong cả trâu, kéo cả xe cải tiến, đánh cả xe bò chở phân gio, lúa má lộc
cộc, lốc cốc còn thiếu băm nát đường làng người ta ra nữa. Mà đường làng
thì có phải ở đâu cũng chỉ đắp đất, rải gạch xỉ lò hoặc đập gạch vỡ rải đều
lên trên. Có con đường chạy vào làng như đường làng Phương Trì, Phương
Trà nát toàn bằng gạch đóng cheo của các cô gái làng lấy chồng, mỗi người
nộp đủ ba trăm viên gạch chỉ, già đến mức gõ coong coong như gõ vào tấm
phiến đá, cho làng nát đường. Thế mà bây giờ người từ làng khác quanh
