gần như tuyệt đối: ba trăm hai mươi sáu trên ba trăm bốn mươi bảy đại biểu
có mặt.
Cuộc họp Ban quản trị đầu tiên do tôi làm Chủ nhiệm, để nhận bàn
giao của anh Nhạ, do Bí thư Đảng uỷ và Phó bí thư kiêm Chủ tịch Uỷ ban
Xã chủ trì, có mời tất cả Đảng uỷ viên và cán bộ chủ chốt các đoàn thể,
trưởng ngành giới Xã đến dự, trưa có liên hoan mặn gọi là "tống cựu,
nghênh tân" (tiễn cũ, đón mới), theo cách nói của bác Sa, hồi ấy đang làm
Chủ tịch Xã. Cuộc họp chỉ vắng mỗi ông Thuật. Nhưng mấy hôm sau anh
Hành, kế toán trưởng, lại nói với tôi, ông Thuật xúi bọn này bảo Chủ nhiệm
cho các Đội đến học cách làm của Đội Phương Trà. Hành nói câu ấy với
một vẻ úp úp mở mở, làm tôi không khỏi phân vân. Ông Thuật nói thế
nghĩa là thế nào, thật hay giỡn? Chẳng lẽ đã có người nào trong Chi bộ nuốt
lời thề tại buổi tối trang nghiêm ấy rồi sao? Hay với con mắt của một người
mấy năm làm việc ở Xã, Thuật đã nhận ra cách làm của Phương Trà là "trái
khoáy" rồi (!?). Nếu vậy sao trong Đảng uỷ, rồi ở Đại hội ông ấy không
đưa ra. Chỉ cần một lời ngắn gọn đầy sự nghi hoặc cũng đủ làm số phiếu
bầu cho tôi giảm đi rất nhiều. Mãi sau này tôi mới biết, việc giới thiệu tôi ra
ứng cử Chủ nhiệm chỉ là cái sự bất đắc dĩ, cho phải phép, gọi là có dân chủ
mà thôi. Khi anh Nhạ có quyết định điều về Tỉnh, anh Trường, Phó bí thư
kiêm Chủ tịch Uỷ ban Huyện, về tận Xã làm việc với ông Biền, Bí thư, ông
Sa, Chủ tịch, thống nhất đưa Thuật ra ứng cử Chủ nhiệm, trúng, bổ sung
tiếp vào Thường vụ, vì Chủ nhiệm Hợp tác xã nhất thiết phải có chân trong
Ban thường vụ Đảng uỷ Xã. Được vậy, cán cân quyền lực ở Xã này từ hàng
chục năm nay vẫn tập trung cả ba chốt và cũng là ba thành viên duy nhất
trong Ban thường vụ Đảng uỷ Xã: Bí thư, Chủ tịch, Chủ nhiệm, đều người
làng Phương La, nay bắt đầu bị xé lẻ, chức Chủ nhiệm tuột khỏi Phương La
sang Phương Trì. Nhưng trước ngày Đại hội, theo quy định về công tác cán
bộ, Bí thư Đảng uỷ Xã phải lên báo cáo với Trưởng ban tổ chức Huyện uỷ
về dự kiến nhân sự. Oái oăm thay, khi ông Biền lên làm việc với Trưởng
ban tổ chức thì ông Thìn lại không tán thành. Bầu một Chủ nhiệm lại chỉ
giới thiệu có một người vào danh sách, thì dân người ta còn đường nào lựu
