BÃO TÁP CUNG ĐÌNH - Trang 104

mà phán rằng:
- Ta biết những điều ông dạy ta, đều có ở trong sách. Nhưng trong sách còn
có cả các điều khác nữa, sao ta không nghe ông nói.
Ta chưa nghe ông nói: “Phải lo cho dân cái gì”. Mà chỉ thấy ông nói: “Phải
trị dân như thế nào”? Mấy bữa trước đọc sách thầy Mạnh(7), ta còn nhớ lời
ngài dậy: “Dân vi quý xã tắc thứ chi, quân vi khinh”(8) thế là nghĩa làm
sao?
Quan sư phó bằm mặt sợ hãi. Có ngờ đâu một cậu bé mới mười hai, mười
ba tuổi mà đã thông tuệ khác đời. Ông tự nghĩ: Ta lĩnh lời uỷ thác của thái
sư thống quốc: “Không được đem cái nhân của đàn bà để giáo hoá đức vua.
Nếu biến đức vua thành một người uỷ mị yếu đuối là mang trong tội”.
Thành thử vừa hầu giảng đức vua, ông vừa lo sợ. Trong việc này, phận sự
của ông, phải làm đẹp lòng cả hai người. Nhưng không thể xem mãi đức
vua như một đứa trẻ được. Non một năm gần đây ngài đã ý thức được ngôi
vị của mình. Ngài hỏi han kỹ lưỡng những việc lớn quốc gia, có quan hệ
đến sự bình trị ở đời. Lại bữa nay, nhà vua dồn ta tới mức như ngài không
chịu nổi cái học hình danh. Ngài có cái tâm thật tốt. Mặc cho ông chú muốn
uốn vót thành một thứ gai nhọn sắc. Mới hay cha sinh con, trời sinh tính!
“Thế nghĩa là làm sao?” Câu hỏi như một chiếc roi gai quất vào giữa mặt,
khiến quan sư phó thấy đau lòng. Ông lúng túng giãi bày:
- Tâu bệ hạ, ý thầy Mạnh nói ở đây, không có nghĩa là coi thường thứ bậc
của ngôi quân trưởng, mà thầy muốn nhấn: “Phải lấy dân làm gốc. Vì
không có dân thì không có nước. Nước đã không có thì đấng quân trưởng
lấy ai mà chăn dắt, mà cai trị”.
- Tiếc thay ông đã không truyền giảng cho ta các điều hay lẽ dở một cách
đầy đủ! Nói xong, nhà vua đứng dậy.
Đêm ấy trong nội tẩm, Trần Cảnh cứ trằn trọc mãi không ngủ được. Chiêu
Thánh lặng lẽ đặt tay lên ngực chồng. Trần Cảnh vẫn lặng thinh. Không
gian yên tĩnh tới mức hai người nghe rõ được cả hơi thở của nhau. Một lúc
lâu sau, Chiêu Thánh mới thỏ thẻ hỏi chồng:
- Bữa nay thị triều có điều gì làm nhà vua buồn vậy? Vừa hỏi, Chiêu Thánh
vừa xoa bàn tay mềm mại của mình lên ngực chồng.