“Lần đầu tiên sự sụt giảm uy tín của M. Gorbachov được ghi nhận vào
tháng 7 năm 1989”. Trên mặt bằng đó có thể nhận thấy không chỉ những
cuộc tiếp xúc riêng của Enxil với những người này ở Mỹ, mà cả việc những
dòng thông tin và tài chính từ bên ngoài trở nên bằng với việc hướng vào
Gorbachov và bộ sậu của ông ta (& K°). Thời điểm lịch sử cho thất bại
không thể đảo ngược của Liên Xô trong trường hợp này có thể được chia ra
cho các tuyến nhân vật. Tại những cuộc hội thảo có sự tham dự của tổng
thống, người ta thường tranh luận về thời điểm mang tính không thể đảo
ngược của các quá trình “cải tổ” và ngay hồi tháng 1 năm 1989, họ đã đưa
ra kết luận cuối cùng rằng “Gorbachov đã bắt đầu quá trình mà chính ông
ta không thể quay lại”. Bằng cách này bản án đối với ông ta như một tử thi
chính trị đã được tuyên, đủ để gạt ông ta ra khỏi chính trường.
Nếu xem xét đề tài này theo quan điểm công nghệ tình thế, thì vào lúc đó
không thể không công nhận rằng đó là thời điểm Liên Xô đã thực sự rơi
vào vòng luẩn quẩn. Thời điểm đó vào khoảng những năm 1988-1989.
Khi nói về điều này theo quan điểm hệ thống, chúng tôi trước hết sẽ chỉ
ra rằng tính chất không thể đảo ngược của các quá trình tan rã đã đạt được
vào đúng thời điểm khi mà hệ thống đã bộc lộ tính chất tự huỷ về mặt tổ
chức. Vào thời điểm đó sự phá huỷ mãnh liệt các mối quan hệ trực tiếp và
quan hệ ngược giữa những phân hệ đã diễn ra. Trước thời điểm đó – điểm
bước ngoặt – hệ thống vẫn còn có thể phục hồi tương đối dễ dàng để trở lại
“con đường chân lý, còn sau đó – về mặt nguyên tắc là không thể, hoặc
phải gánh chịu những tổn thất với cái giá thà buông trôi còn hơn là khắc
phục, giống như nội chiến vậy.
Nhà nghiên cứu nổi tiếng X. G. Kara-Murza, khi nghiên cứu tỉ mỉ diễn
biến của những quá trình cải tổ, cũng không thể bỏ qua vấn đề này và đã trả
lời rằng: “Vật liệu gắn kết đã từng liên kết các dân tộc ở Liên Xô thành một
quốc gia thống nhất là liên minh với nhân dân Nga. Chính sự hiện diện của
hạt nhân (“Người anh cả”) có sức mạnh và uy tín này đã làm cân bằng hệ
thống phức tạp đa dân tộc gồm một trăm năm mươi triệu dân này.
