trong một phòng thí nghiệm của KGB cùng từng tiến hành nghiên cứu theo
hướng này, song mọi kết quả của nó cho đến nay vẫn còn bí mật. Tác động
có thể là trực tiếp – trong giao tiếp thông thường của con người, cũng có
thể gián tiếp – thông qua các phương tiện thông tin đại chúng để tuyên
truyền các quan niệm của mình, gián tiếp gắn tư duy vào tiềm thức. Con
người, khi nằm trong một trường thông tin như vậy có thể sẽ sống trong thế
giới ảo và tiếp nhận hiện thực một cách sai lệch. Dù thế nào, tác động đối
với đối tượng vẫn diễn ra dưới hình thức không công khai – con người sẽ
không nhận thức được rằng họ đang bị lừa dối.
Một trong những phương thức được sử dụng rộng rãi được gọi là đánh
tráo những khái niệm: “Vào giữa thế kỷ XX trong các câu hỏi tác động lên
đối phương đã có sự thay đổi về chất lượng. Người ta đã soạn thảo ra được
chiến lược của chiến tranh thông tin – tâm lý dùng trong tương lai lâu dài
và các hành động đã được xác định thành những kịch bản có sẵn. Chiến
lược đó được dựa trên một phát minh khoa học của các nhân viên nghiên
cứu CIA do Allen Dalles lãnh đạo (1893-1966). Bản chất của phát minh
này là vận dụng những quy luật khách quan của các quá trình xã hội, gắn
chặt với các quá trình đó, nhào nặn chúng để đạt được những mục tiêu của
mình. Để biến đổi diễn tiến của các quá trình xã hội trong khi vẫn duy trì
được hưởng tổng thể chung của chúng chỉ cần đầu tư những nỗ lực và chi
phí tài chính rất nhỏ. Cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân bằng con
đường cải biến nhất định và thay đổi khái niệm bị biến thành cuộc đấu
tranh nhằm ly gián các quốc gia đối thủ của Mỹ. Quá trình dường như vẫn
được bảo lưu, song đã bị biến thành công cụ phá hoại các cường quốc lớn.
Cuộc đấu tranh vì dân chủ (chính quyền thuộc về nhân dân) ở Nga vào
những năm 1990 đã bị biến thành việc thiết lập chế độ cực quyền, khi tổng
thống của đất nước có những quyền lực của một kẻ chuyên quyền”. Trong
thực tế, các phương pháp đánh tráo những khái niệm tự thân rất độc đáo và
rất có chất lượng: theo “lo gic” của chúng, vào tháng 12 năm 1991 đã
không đánh bại Liên Xô, mà nghiệt ngã hơn – tạo ra Cộng đồng các quốc
gia độc lập (SNG).
