một điệp viên có thế lực (do tính chất tối mật của nó), còn đối với các nhà
nghiên cứu Nga hiện nay, đây lại là quan điểm cơ bản trong những kết luận
của họ. Tuy nhiên, người Mỹ, ở mức độ cần thiết nhất định, cũng đã có
những khuyến nghị cho các nhà lãnh đạo hàng đầu ở quốc gia mình.
Dự án “Bạo loạn” có tới hai phương án: có hoặc không có M. X.
Gorbachov. Chúng ta đã biết rằng phương án đầu tiên đã diễn ra, song còn
chưa biết tới phương án “không có ông ta”, cho dù đã có được thông tin từ
một người thạo tin về khả năng phát triển của các sự kiện: “Trước cuộc bạo
loạn khá lâu, khi tôi được người ta lần đầu tiên cho biết về kịch bản có thể
của bạo loạn, tôi đã trợn tròn cả hai mắt. trong đó có cả cuộc kháng chiến
trong Nhà Trắng Liên Xô; cuộc chiến ở ngoại ô Matxcơva; tập trung đấu
tranh tại Piter hoặc Xvedlovxk; thành lập Chính phủ dự bị ở Pribaltik, thậm
chí từ nước ngoài…; Biết bao nhiêu là dự kiến về các kịch bản của một
cuộc bạo loạn. Trong đó có cả “phương án Algiêri” – một nhóm quân đội
sẽ nổi loạn tại một nước cộng hòa nào đó. Cuộc nổi dậy của dân chúng Nga
ở các nước cộng hòa.
Dần dần, kịch bản đã phát triển tới mức, mọi diễn biến sẽ không còn bị
phụ thuộc vào vai trò của Gorbachov: một cuộc bạo loạn hoặc sẽ xảy ra do
các lời hứa viển vông của Gorbachov, hoặc được ông ta chấp thuận, hoặc sẽ
chống lại chính ông ta… Phương án của một cuộc bạo loạn “chống
Gorbachov” được coi là thuận lợi nhất cho chúng tôi. Và chúng tôi đã chờ
xem nó sẽ có diễn ra như vậy không? Tuy nhiên, chúng tôi vẫn coi phương
án này sẽ đem lại một thành công to lớn. ủy ban quốc gia về tình trạng khẩn
cấp đã chọn được một phương án mà chúng tôi đã từng mơ ước – không chỉ
thuần túy chống Gorbachov, mà còn cách ly được ông ta. Sau khi nhận thấy
một cú chuyền bóng thuận lợi đến như vậy, Eltxin không thể không đáp lại
bằng một đòn tuyệt vời… Tình hình vào những ngày này rất căng thẳng”.
Lý giải lời thú nhận này của G. X. Popov, V. X. Pavlov đã viết: “Sự
thông thạo của Popov trong những vấn đề này là không thể nghi ngờ, song
thái độ vô liêm sỉ của sự cởi mở thật dễ hiểu – những kẻ chiến thắng đang
chia nhau vòng nguyệt quế. Ngoài ra, trong vấn đề này, tính thận trọng vẫn
