đoạn KGB đang soạn thảo kịch bản cho ủy ban quốc gia về tình trạng khẩn
cấp. Vào giai đoạn hai của công việc này, ông ta là người thứ 3 tham gia
vào nhóm công tác của Zizin – Egorov, khi họ cần tới một viên tư lệnh của
Bộ đội Đổ bộ đường không có khả năng tung quân của mình vào bất cứ đâu
nhằm đánh chiếm vị trì then chốt “bằng một trung đoàn trong vòng hai
giờ”, cho dù đây là một sức mạnh thô bạo vốn không phù hợp với những
chiến dịch nhạy cảm.
KGB đã gia công P. X. Grachov một cách kheo léo đến mức chính ông ta
cũng bất ngờ – người ta cho ông ta biết mọi âm mưu của chiến dịch, tác
động tới vai trò của ông ta sao cho để chính ông ta sau đó tự nhận thức
được đó là những mệnh lệnh của ai và ông ta cần thực hiện chúng thế nào,
còn những mệnh lệnh nào thì có thể lờ đi. Và tới khi B. N. Eltxin gọi điện
cho ông ta vào buổi sáng thì việc quyết định phải lệ thuộc vào ai – vào
Tổng thống đầu tiên của Liên bang Nga B. N. Eltxin hay vào Bộ trưởng
Quốc phòng D. T. Iazov – ở ông ta “đã chín muồi”. Kinh nghiệm từng trải
của nhà tình báo tất nhiên thiên về nhân vật đầu tiên, lỡ có bị phán xét về
tội không tuân lệnh hay “hiểu sai mệnh lệnh” cũng chỉ bị ở mức tối thiểu.
Như bất cứ một ai khác, P. X. Grachov không thể thả mồi bắt bóng (nguyên
văn – ưu tiên giữ những quả táo còn nằm trong giỏ). Nếu như ngoài những
gì đã đề cập ở trên vẫn còn có phương án thứ 3, thì đó là vì ông ta còn tính
đến lợi ích của bản thân… “Không một kẻ nào đưa xe tăng tới Nhà Trắng
mà không nhằm bảo vệ hay tấn công. Điều đó hoàn toàn không cần thiết.
Mà cũng không có mệnh lệnh như thế. “Trung thành với lời thề quân
nhân”, P. X. Grachov lúc đầu đã tích cực tham dự các cuộc họp với Iazov,
nhưng ngay sau đó lại gọi điện báo cáo với Eltxin. Họ quá hiểu nhau. Khi
Boris Nikolaievich (Eltxin) được bầu vào nghị viện, ông ta đã từng ở
Pskov, nơi P. X. Grachov đang làm Tư lệnh sư đoàn Bộ đội Đổ bộ đường
không. Rõ ràng họ đã từng ngồi chung một bàn… Nếu B. N. Eltxin thắng
lợi, P. X. Grachov là người đầu tiên tới giúp ông ta bao vây ổ kháng cự”.
Chúng tôi đã nêu lên những nguyên nhân hành động của các nhân vật đã
tham gia trực tiếp hay gián tiếp vào ủy ban quốc gia về tình trạng khẩn cấp.
